Waarom Mein Kampf weer een bestseller is en legaal moet zijn
De Amsterdamse galeriehouder Michiel van Eyck die wat losse exemplaren van Mein Kampf van Adolf Hitler verkoopt, is natuurlijk maar een kleine krabbelaar: wereldwijd is het boek aan een enorme opmars bezig en voert het de hitlijsten aan. En dan niet omdat het zo’n goed boek is, maar omdat je het tegenwoordig digitaal en dus anoniem kunt lezen en vervolgens verstoppen op je e-reader of smartphone.
In onze hoofdstad is enige ophef ontstaan omdat het omstreden boek nu openlijk wordt aangeboden. In ons land is dat (nog steeds) verboden, al scheelde het enkele jaren geleden niet veel in de Tweede Kamer.
Joodse organisaties staan op hun achterste benen, en de politie gaat de galeriehouder horen over zijn pr-stunt. Het zal er wel op uitdraaien dat hij de boeken voortaan onder de toonbank verkoopt, zoals dat in België al decennia gebeurt. Een cosmetische operatie natuurlijk, want de boekenwerkelijkheid is allang veranderd.
Want zo’n verbod geldt niet in de meeste landen van deze wereld. Bij Amazon, dat in het liberale Amerika zetelt, zijn diverse Engelse vertalingen te koop, waarvan de goedkoopste 99 cent kost. Het boek voert daar diverse bestsellerlijsten aan, onder andere die van boeken over de Tweede Wereldoorlog. Volgens enkele recente publicaties heeft dat, naast met nieuwsgierigheid naar de bronnen van het Grote Kwaad, vooral te maken met de manier waarop de mensen de laatste jaren boeken zijn gaan lezen, namelijk vanaf een leesapparaat. Met een papieren boek van A. Hitler ga je niet op een terrasje zitten, met een tablet of e-reader wel: dan kan niemand zien wat je leest.
Het effect is volgens deskundigen vergelijkbaar met wat er in 2012 gebeurde met de Fifty Shades of Grey-trilogie, een naar verluidt slecht geschreven werk waarin veel harde seks- en martelscenes voorkomen. Voor veel vooral oudere vrouwen was dat hun ‘guilty pleasure’ in de openbare ruimte. Zonder die anonimisering hadden zij het boek nooit ter hand genomen.
Hilters Mein Kampf (Mijn strijd) is door de latere dictator van Duitsland in 1923 deels in gevangenschap geschreven en wordt beschouwd als de ideologische grondslag voor het nazisme en de jodenvervolging tussen 1933 en 1945. Het boek is in die jaren in enorme aantallen gedrukt, want zonder dat werk in je boekenkast werd je niet als loyaal partijlid beschouwd. Gelezen werd het niet veel, want het is nogal taai en lastig geschreven. Voor de nieuwsgierigen: het is tegenwoordig ook bij verschillende internetarchieven gratis te downloaden, en bij Amazon in Duitsland is een wetenschappelijk versie te koop die van annotaties is voorzien. Het wordt dus hoog tijd dat Nederland het verbod op het boek eindelijk eens opheft, hoe verfoeilijk en verwerpelijk de inhoud ook is. Ook op dit gebied mondialiseert onze samenleving.
