Gaat ‘sensory fiction‘ het lezen weer stimuleren?
Dat er minder boeken worden gelezen, is algemeen bekend.
Deze week nog sloot boekhandelketen Polare zijn winkels vanwege financiële malaise, maar de cijfers liegen er al jaren niet om. Mensen lezen minder, en er worden minder boeken verkocht. Zelfs het e-book heeft daar weinig verandering in gebracht. Het romantische idee van een klein boekwinkeltje waar we kunnen rondstruinen vinden we mooi, maar we kopen nauwelijks boeken om die winkels in stand te houden.
Is er een manier om het lezen te stimuleren? Ja, vele, waaronder deze. Drie wetenschappers van het Amerikaanse Massachusetts Institute of Technology (MIT) hebben sensory fiction bedacht, ook wel een ‘draagbaar’ boek. U zult denken: alle boeken zijn draagbaar. Dat klopt. Maar dit is een ander ‘dragen’: het aantrekken van een speciaal ontwikkeld vest, waarvan de drager door middel van sensoren de fysiologische emoties van de verteller ervaart. Hoe dat werkt? De sensoren in het vest kunnen bijvoorbeeld de lichaamstemperatuur verhogen of verlagen.
Het vest kan nog veel meer: de hartslag veranderen door middel van trillingen. En het kan zichzelf opblazen waardoor druk op het bovenlichaam ontstaat, wat kan leiden tot een gevoel van benauwdheid of angst. Ook is er een boekomslag ontwikkeld met lichtsensoren die per scène veranderen.
Zo wordt lezen een bijzondere, interactieve ervaring. Maar is lezen juist niet bedoeld als een ontspannende activiteit, waarbij je je eigen fantasie de vrije loop kunt geven? De behoefte daaraan is voor iedereen anders. Deze uitvinding lijkt een deel van de eigen interpretatie weg te nemen.
Maar volgens de uitvinders voegt sensory fiction ook iets toe. “Woorden, plaatjes en foto’s roepen bepaalde emoties en empathie op bij de lezer, ons ‘aangevulde’ boek schetst het landschap en bepaalt de sfeer (op basis van de tekst), en dankzij het vest kan de lezer de fysiologische emoties van de verteller ervaren.”
Er is nu alleen nog een prototype. De kans is klein dat sensory fiction binnenkort overal te koop is. De makers proberen met hun prototype de discussie aan te wakkeren over nieuwe manieren van (digitaal) lezen. Voorlopig moeten we het als lezers nog doen met papieren en digitale boeken – en onze eigen fantasie.
