Spring naar de content

Vroeger was het beter

Gebouwen die bijna niemand mooi vindt zijn er genoeg. Maar hoe komen ze er? En kan er nog wat aan gedaan worden? Architect Marjolein van Eig zoekt het uit en stelt verbeteringen voor. Deze week een appartementengebouw in Rotterdam.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Marjolein van Eig

Dit appartementengebouw is natuurlijk helemaal niet lelijk. Het staat aan een statig plein met herenhuizen en een grote bakstenen school uit het begin van de 20e eeuw in Rotterdam. Van dat soort pleinen zijn er niet zoveel in deze stad, we weten allemaal hoe dat komt. Op de plek van dit nieuwe appartementengebouw stonden ook oude statige herenhuizen, maar de kwaliteit ervan was niet goed en langzaam zakten de huizen de grond in. De één wat meer dan de ander; het werd een gebit waarvan de tanden schots en scheef stonden. In Amsterdam heeft men daar weinig moeite mee, daar wordt veel geld uitgegeven aan een scheef krot aan de gracht. In Rotterdam heeft men gewoon niet zoveel over voor een huis en al helemaal niet voor een scheef huis.

het nieuwe woongebouw op de plek van de statige huizen
Het nieuwe woongebouw op de plek van de statige huizen

 

Kunst als schaamlap
En dus werden de statige panden gesloopt. De ontwikkeling duurde wat langer dan gepland en in de tussentijd werd er een kunstenaar gevonden die wat creatiefs kon doen met de leegstaande scheve treurigheid. Kunstenaars zijn vaak de sjaak als het gaat om sociale en bouwkundige achterstand in de wijken. Als er ergens een geschilderde kopgevel verschijnt dan kun je ervan op aan dat de buurt problemen heeft. Hier is een budgetje vrijgemaakt om er nog wat van te maken.

Nu goed, deze kunstenaar, Florentijn Hofman, verstond zijn vak en maakte werkelijk iets prachtigs van het oude blok. Hier geen treurige aanblik. Hij schilderde alle te slopen huizen, inclusief dichtgetimmerde ramen, blauw. Zelden zo’n mooi kunstwerk gezien. Een tijdlang woonde er nog iemand ergens in het midden, en hij of zij had de kamer ook blauw geschilderd. Dat gaf ’s avonds een fascinerend beeld, het blauwe blok met één blauwe kamer, verlicht door een kaal peertje. Het had altijd zo mogen blijven.

Trespa en bitumen lapjes
Toch kwam de sloopbal langs en verrees dit nieuwe appartementengebouw. Zoals gezegd, op het eerste gezicht niks mis mee. Totdat je gaat kijken. En dan klopt er helemaal niets van. Het gaat in de schaal niet goed, dat is te zien aan de naastliggende panden die niet gesloopt zijn. De nieuwe panden zijn veel breder en hoger. Dat komt omdat we tegenwoordig een grotere maat kunnen overspannen. De huizen van vroeger bestaan uit een trapdeel van 2 meter breed en een woondeel van 3-4 meter. De huidige appartementen overspannen 7,5 meter in één keer.

Het aantal ramen per woning klopt niet, het zijn er vier in plaats van drie. Deze ramen liggen vlak in de gevel, er is geen negge en dat maakt de gevel kaal. Verder zitten ze erg dicht op elkaar. Er zijn ook erkers toegevoegd, net als vroeger. Alleen zijn deze erkers over de volle hoogte getrokken en daarmee hebben ze een verhouding gekregen die niet klopt, het individuele accent is verdwenen. Bovendien zijn ze ondiep, grof en treurig donkergrijs geschilderd. De detaillering van de gevel op de begane grond is slecht; de grijze platen worden aan de bovenkant beëindigd door een soort bitumen lapje in plaats van een mooi hardstenen randje. Het minst fraaie is de trespa beplating tegen de zijgevel bovenin. Dit is vast onderdeel geweest van een bezuinigingsronde; er moest wat geld af en dat kon daar wel, ziet niemand. Maar je ziet het heel erg. Hier valt het monumentale bakstenen blok uit elkaar. De baksteen gevel is een decor geworden, afgewerkt met trespa en bitumen lapjes.

Terug naar de weelde van vroeger, foto Marjolein van Eig
Terug naar de weelde van vroeger, foto Marjolein van Eig

 

Terug naar vroeger
Het wordt er niet altijd beter op, als oud vervangen wordt door nieuw. Dat is jammer. Niet gelukt. Deze week een nostalgische foto van hoe het vroeger was. Toen was echt niet alles beter, maar hier wel. Kijk eens naar die overgang naar een hogere verdieping. Kijk eens naar dat feest van erkers, hekjes, dakranden en boogjes. Wat een hoop details, mooie, grove en minder mooie. Het gaat goed samen. Zo wordt het niet meer. Dat hoeft ook niet, maar de nieuwbouw schiet hier echt te kort. Misschien helpt het als we een kunstenaar laten komen.

De rubriek ‘Lelijke Eendjes’ verschijnt elke 2 weken op zondag. Heeft u een suggestie voor een lelijk gebouw op een belangrijke plek? Laat het weten.