Spring naar de content

Vastgelegd: het gebrek aan visie van Mark Rutte op de participatiesamenleving

Een aantal maanden geleden schreef ik op deze plek dat Mark Rutte, met zijn participatiesamenleving, de nieuwe Willem Drees was. Enige zin voor overdrijven is mij niet vreemd, maar vandaag bewees de minister-president dat dit wel erg ver bezijden de waarheid was.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Matthias Pauw

Op verzoek van Arie Slob schreef Rutte zijn visie op de participatiesamenleving op. Wederom blijkt: de beste man is ideologisch werkelijk niet te overschatten. De premier merkt scherp op dat mensen zich tegenwoordig op bepaalde manieren organiseren en dat zij dat vroeger ook deden. Echter, omdat het volk hoger is opgeleid, mondiger is en anders communiceert dan vroeger, verandert die organisatie waardoor “bestaande instituties terrein verliezen”.

U bent niet gek. Hier staat niets. Welke instituties? Waarom verliezen ze precies terrein en welk terrein precies? Mark, waar heb je het over?

De volgende alinea illustreert duidelijk dat de minister-president werkelijk geen seconde de moeite heeft genomen om na te denken over de participatiesamenleving. Het eerste voorbeeld van de (blijkbaar radicaal) veranderde samenleving: mensen maken afspraken via “whatsapp-groepjes”.

Werkelijk, is dit die grote wende? Moet dit illustreren dat de verzorgingsstaat op de schop moet? Het feit dat mensen, in plaats van bellen, whatsappen over wie wanneer de zieke buurvrouw bezoekt?

Voorbeelden
Wellicht dat het niveau aantrekt. Wie weet kan Rutte aangeven wat de contouren zijn van een participatiesamenleving? Nee, hoor. Alledaagse voorbeeldjes die net zo goed in de jaren ’90 hadden kunnen plaatsvinden moeten al het werk doen:

“Een voorbeeld in het fysieke domein is het platform beter benutten waarin Rijk, regio’s en bedrijven samenwerken en innovatieve maatregelen bedenken om de bereikbaarheid in de drukste regio’s van Nederland te verbeteren. Weer een mooi ander initiatief waarbij mensen zelf organiseren en de overheid een faciliterende rol op zich neemt, in decentrale energieopwekking.”

Dit zijn, zegmaar, gewoon dingen die gebeuren in een samenleving. En ja, om dingen (wat dan ook), te laten gebeuren werken mensen, bedrijven en overheden wel eens samen.

Eigen kracht
De holle retoriek van Rutte komt er uiteindelijk op neer dat mensen hun eigen kracht moeten gebruiken. Wat dat ook moge betekenen. Dat blijft gissen want de premier heeft te weinig achting voor volk en parlement om zelfs maar de schijn te wekken dat dit een uitgewerkt concept is.

“Het kabinet wil echter juist dat de kracht van mensen zo veel mogelijk bijdraagt aan de welvaart van onze samenleving. We moeten ruimte bieden voor deze kracht en voorkomen dat de overheid eigen initiatieven en mogelijkheden van mensen in de kiem smoort.“

Dat mogen we toch hopen, ja! Ik heb niet het gevoel dat dit onder eerdere kabinetten heel anders was, trouwens. Balkenende die de hele tijd burgers zat tegen te werken zodat ze minder bijdroegen aan de welvaart van de samenleving, ik kan het mij niet herinneren.

“Om ook in de toekomst goede voorzieningen voor iedereen beschikbaar te houden, is het eenvoudigweg noodzakelijk het maatschappelijk probleemoplossend vermogen beter te benutten. (…) Er bestaat geen handboek hoe dit te regelen. Laat staan dat de overheid het van bovenaf kan opleggen.“

Waarom dat zo is mag u zelf verzinnen, hoe het in zijn werk gaat is een raadsel en wat de overheid kan doen moet per geval bekeken worden. Zo lust ik er nog wel één. Gelukkig begin ik ervan overtuigd geraakt dat er werkelijk niet meer in zit bij de premier, maar anders was ik behoorlijk beledigd geweest. Wanneer je als minister-president niet in staat bent om een idee te schetsen of een ideaal te verwoorden dat je zelf de wereld in hebt geslingerd kun je op eigen kracht dit land niet leiden.