De pyramide van Rijswijk
Gebouwen die bijna niemand mooi vindt zijn er genoeg. Maar hoe komen ze er? En kan er nog wat aan gedaan worden? Architect Marjolein van Eig zoekt het uit en stelt mogelijke verbeteringen voor. Deze week het Pyramideplein in Rijswijk.
Weleens op het Pyramideplein in Rijswijk geweest? Of er onderdoor gerold met de trein? Of erger nog, gestopt met de trein en vervolgens uitgestapt? Ik hoop van niet, het is een akelige ervaring. Het perron van station Rijswijk is het voorportaal van een wereld waar je niet wil zijn. Het perron heeft twee uitgangen: een aan de Churchilllaan en een aan het Pyramideplein. Welke uitgang je moet hebben, weet je natuurlijk niet als je er voor het eerst komt. Kies je de verkeerde uitgang, dan loopt het slecht met je af. Teruggaan naar beneden om de andere uitgang te pakken is geen optie, het perron is te lang en te eng.
Kloppend hart
Het perron is zo lang dat er ten minste honderd mensen tegelijkertijd met jou op een trein zouden moeten staan wachten om je een gevoel van veiligheid te geven. Natuurlijk staan er nooit honderd mensen op de trein te wachten in Rijswijk. Waarom zouden ze? En dus voel je je er verloren en bedreigd. Het hangt er vast vol met camera’s, maar daar kijkt natuurlijk geen hond naar. De ruimte bestaat uit tegels en kaal beton. Een soort zwembad. Elk geluid doet je hart sneller kloppen.
Als je de goede uitgang hebt genomen, dan sta je niet op het Pyramideplein. Waar je dan wel staat, ziet er ook niet uit als een stationsplein, maar er is in ieder geval een mogelijkheid om er weg te komen. Er vertrekt namelijk een tram, naar bijvoorbeeld Delft of Den Haag, en er zijn wat winkels en restaurants. Als je de verkeerde uitgang hebt genomen, dan sta je wel op het Pyramideplein. Foute boel. Hier is niets dat je welkom heet, niemand die je kan helpen, zelfs geen bordje met een pijl en een richting. Het is een kaal en leeg plein met kale en lege gebouwen. Je kunt niet eens zien dat je uit een station bent gekomen, want dat staat nergens. Jaren geleden was ik er. Nooit meer teruggegaan maar Google laat zien dat het niet veranderd is.
Verdwaald
Ik ging mijn theorie-examen doen bij het CBR. Dat was in de winter, en het sneeuwde hard. Smartphones bestonden nog niet, dus ik had van tevoren netjes op de kaart gekeken. Over het examen maakte ik me geen enkele zorgen, ik kende niemand die het niet in één keer had gehaald. En toen nam ik de verkeerde uitgang en stond ik op dat kale plein zonder enig referentiepunt. Ik raakte de weg kwijt, durfde niet meer terug, vond toch het CBR, zakte voor het examen, raakte wederom verdwaald in een sneeuwstorm op weg terug naar het station en vond niemand om het aan te vragen. Ik zie nu op de kaart, jaren later, dat het station aan dezelfde straat ligt als het CBR. Als je de juiste uitgang neemt.
Op internet is weinig te vinden over het plein. Wel opvallend is dat, als je het googelt, er voornamelijk hits verschijnen die iets te maken hebben met politie, brandweer en alarmnummers. Dat geeft wel aan dat het onbestemde gevoel door meer mensen ervaren wordt, of zelfs bevestigd in de vorm van een overval of een brandje. Verder is het er kennelijk makkelijk parkeren, want een van de eerste hits is van de website prettigparkeren.nl.
Zoek de verschillen
Wat is er eigenlijk mis met het Pyramidespel, eh, plein? In Parijs is tenslotte ook een plein met een pyramide. Harstikke beroemd, iedereen wil ernaar toe. Zoek de verschillen, zou ik zeggen. Het heeft te maken met geborgenheid. Met de juiste balans tussen leegte en gebouwvolumes. Met gevoel voor schaal, verhoudingen, grandeur, uitstraling, kleur, contrasten, decoratie, abstractie, geest van de plek. Met alles eigenlijk.
De rubriek Lelijke Eendjes verschijnt elke twee weken op zondag. Heeft u een suggestie voor een lelijk gebouw op een belangrijke plek? Laat het weten.
