Waarom Apple machtiger is dan Turkije of Polen
Aangezien geld macht is, durf ik de stelling wel aan dat de gezamenlijke bedrijven van Silicon Valley in de Verenigde Staten een belangrijker speler op het wereldtoneel zijn dan, pak ’m beet, de helft van de natiestaten op onze aarde.
Zo heeft Apple alleen al meer financiële reserves (95 miljard dollar) dan de Turkse en de Poolse overheid, die ieder zo’n 60 miljard in kas hebben. Apple, Google en Hewlett-Packard hebben samen een hogere omzet (ongeveer 350 miljard dollar) dan de Nederlandse rijksoverheid met zijn schamele 260 miljard euro.
De omzet van een middelgroot Europees land
De techbedrijven, op een kluitje in Silicon Valley, beheersen het internet op een bijna onvoorstelbare wijze en genereren daarmee zoveel geld en omzet dat een middelgroot Europees land een kleine speler lijkt. Wie het waagt om op het internet een eigen plekje onder de zon te claimen, wordt onmiddellijk opgekocht: zie het lot van de WhatsApps van deze wereld. Bedragen maken daarbij niet uit, het gaat puur om de dominantie op de wereldmarkt. Deze week kwamen de – naar het schijnt redelijk betrouwbare – cijfers van de grootste bedrijven eindelijk eens naar buiten.
In 2013 had Apple, de ongekroonde koning van Silicon Valley, een omzet van 174 miljard dollar, waarmee het een winst wist te boeken van 37 miljard dollar. Die kon gevoegd worden bij de bestaande kapitaalsreserve van naar schatting 95 miljard dollar. Dan kun je wel een veer wegblazen. Tragisch genoeg (voor de Amerikaanse overheid dan) is dat het leeuwendeel van dat geld geparkeerd staat in buitenlandse belastingparadijzen. Microsoft heeft 50 miljard dollar in (buitenlandse) kas en lacht dus om miljoenenboetes van de EU. Die zijn voor dat bedrijf slechts peanuts.
Money rules
Vergeleken met Apple is Google maar een kleine speler: het zette vorig jaar 60 miljard dollar om en maakte daarmee een winst van 12,9 miljard. Ook dat bedrijf, dat zo 35 miljard zo uit de achterzak kan trekken, zal niet echt onder indruk zijn van maatregelen van de grotendeels armlastige EU-landen. Het heeft meer te besteden dan, zeg, Portugal of Denemarken en zo gedraagt het zich ook. Een plek in de VN-veiligheidsraad kan Google waarschijnlijk niet opeisen, maar gezien zijn invloed zou het er wel recht op hebben.
Door de mondialisering van het internet en de greep die slechts enkele bedrijven erop is een situatie ontstaan die waarschijnlijk nieuw is in de geschiedenis van de mensheid. Nog nimmer hebben zo veel mensen – miljarden – dezelfde producten van dezelfde bedrijven gebruikt, en nog nooit hebben bedrijven daar zo genadeloos van geprofiteerd. De manier waarop wij onze landen, onze werelddelen en zelfs onze wereld besturen heeft allang niks meer te maken met de werkelijke machtsverhoudingen. Macht verschuift of is al verschoven. Money rules.
