Wat wij van Brazilië kunnen leren
In Brazilië kunnen ze niet alleen heel aardig voetballen en feestvieren, maar ze hebben er ook heel particuliere opvattingen over de privacy van internetgebruikers waar we in dit land nog veel van kunnen leren: sinds deze week is daar een wet van kracht die bepaalt dat data van Brazilianen, ook en juist als ze op buitenlandse servers staan, vallen onder de bevoegdheid van Brazilië zelf. Vooralsnog niet meer dan een gebaar, maar wel ook een stap in de goede richting.
De onthullingen van Edward Snowden, vorig jaar, zijn vooral in Brazilië heel hard aangekomen. Dat het Braziliaanse staatshoofd Rousseff als eerste van een reeks wereldleiders bleek te zijn afgeluisterd heeft de natie en zijn regering blijkbaar zeer aangegrepen. Eenzelfde reflex zag je overigens ook in het geval van Duitsland en Angela Merkel. Ook daar kwamen na het NSA-schandaal allerlei initiatieven op gang om het internet een meer eigen, Duits of Europees gezicht en regelgeving te geven. Misschien zijn de reacties in dit land zo lauw omdat wij niet weten of Mark Rutte’s telefoongesprekken zijn afgeluisterd. Nou ja, niet weten, het is nog niet bekendgemaakt, zullen we maar zeggen.
In Brazilië gaan ze nu nog een stapje verder: dat land vindt dat het alleen zelf de zeggenschap heeft over de Big Data die de bewoners van het Zuid-Amerikaanse land teweeg brengen met hun smartphones en computers. Het lijkt op het eerste gezicht een futiel gebaar om dat in de wet vast te leggen maar het vormt in ieder geval een smalle basis voor het geval het ooit tot processen komt met de grote ‘dataminers’ van deze wereld. Vooralsnog kunnen die gewoon hun gang gaan want de Brazilianen zijn net zo verzot op bijvoorbeeld Google en Microsoft als wij Europeanen en storten dus nog steeds vrijelijk allerlei persoonlijke gegevens in de Amerikaanse datacenters.
Het zal wel geen toeval zijn dat de wet is aangenomen nog geen week na een grote internetconferentie in het Braziliaanse Sao Paulo. Daar is het opmerkelijke, maar aangekondigde besluit genomen om de Verenigde Staten niet meer alleen toezichthouder van het internet te laten zijn, een belangrijke stap op weg naar de verdere ‘democratisering’ van het net. Of het een goed idee is om de controle op data te verplaatsen van de NSA naar nieuw op te richten nationale centra is overigens voor velen de vraag. In Brazilië is de belangrijkste kritiek op de wet dat erin staat dat telefoonmaatschappijen en providers hun gegevens gedurende zes maanden mogen (moeten) bewaren. Dat riekt nog steeds naar spionage maar dan op kleinere schaal.
