Waarom de zaak-Demmink vooral een mediaspektakel is
Joris Demmink heeft gelijk: zijn zaak is een mediaspektakel geworden. De mediacratie doet haar werk. Voor de volgende fases kan hij vrezen: een opiniepeiling van Maurice de Hond en een tv-drama van Ger Beukenkamp.
Het was eigenlijk geen nieuws te noemen wat in de kranten stond: Demmink hoort geen getuigen. Echt waar: Demmink gaat geen 16.848 Nederlanders oproepen dat ze niet door hem misbruikt zijn. Maar wil dat ook zeggen dat de mening van de man in de straat niet telt in de beeldvorming?
Getuigen oproepen om je onschuld te bewijzen heeft louter zin als er een tijdstip van de misdaad bekend is: anderen kunnen je dan een alibi verschaffen. Dat gaat in het onderzoek van het OM spelen: de getuigen van het OM zullen exacte plaatsen, data en tijdstippen van het misbruik moeten noemen. Waarna Joris Demmink zal aantonen dat hij op die momenten elders verbleef. Niet zo moeilijk, case closed.
Tenzij Turkije ineens over de brug komt met bewijzen van inreisdata. En dan nog: wat deden al die Nederlanders al die tijd in Turkse hotels? Weet de Turkse NSA dat ook? Stel dat, zoals Adèle van der Plas beweert, de advocate die een zaak tegen Demmink heeft aangespannen, dat Demmink decennialang door de Turken met bewijzen van kindermisbruik is gechanteerd zodat de Nederlandse justitie de Koerd Baybasin, Van der Plas’ cliënt, levenslang zou opsluiten. Waarom zou Turkije dan een einde maken aan dit complot?
Demmink liet via zijn advocaat Harro Knijff weten dat hij het getuigenverhoor een ‘media-evenement’ vindt. Demmink heeft gelijk. We leven niet alleen in een tijd dat media de politieke beelden bepalen, maar meer en meer ook de juridische zaken. De mediacratisering woekert voort.
Gek genoeg trad er wel een getuige à décharge op. Ene Ivo Opstelten, toevallig ook minister van Veiligheid en Justitie. Zijn ‘niks aan de hand‘-getuigenis is even onzinnig als het nieuws dat Demmink niemand laat opdraven. Maar past ook perfect in de mediacratie. Die Opstelten aanwakkert ten koste van de rechtsstaat waar hij pal voor zou moeten staan.
Opstelten kan niet weten of Demmink jongens heeft misbruikt, evenmin als meesterspeurder Peter R. de Vries onschuld kan aantonen. Ook deze bijdragen in zijn voordeel kan Demmink voorzien van zijn kwalificatie ‘mediaspektakel’.
Het meest curieuze aan die verhoren was het verschil van mening tussen hoofdofficier Hans Vrakking en topambtenaar Harry Borghouts of Demmink wel of niet doelwit van onderzoek was. Dit is brisante bijvangst van het getuigenverhoor, want is naar buiten gekomen door interviews. Oftewel: niet uit de rechtszaal, maar een bijdrage in de mediacratie.
De opperste exponent van onze mediacratie is Maurice de Hond, die zowel de democratie als de rechtsstaat tart: opiniepeilingen sturen ons in politieke opvattingen, en als zelfbenoemd openbaar aanklager beschuldigde hij Michaël de Jong – de ‘klusjesman’ – en diens vriendin in de Deventer Moordzaak.
Dus is De Hond de aangewezen persoon om het volksoordeel te laten vellen: vinden wij Joris Demmink schuldig of niet? En ook: moet Baybasin vrijgelaten worden? Geen satire, want dit is wekelijkse realiteit, of het nu om ‘weg met de Marokkanen’ of Mark Rutte gaat. Of je moet de mediacratie sedert de opkomst van Boer Koekoek als één grote satire zien.
Trouwens, Baybasin lijkt verdomd veel op ‘Barabas’. Dat brengt me op een ander idee: maak van de strijd om Demmink – niet het eventuele misbruik zelf – een mooi drama. Satire? Lees dan het serieuze relaas van Ger Beukenkamp over zijn scenario voor een Volkert-drama. Het artikel verscheen vorige week in De Groene Amsterdammer, direct na een serieuze analyse over de moord door Volkert van der Graaf.
Drama is de jongste toevoeging aan de mediacratie, dat het uiteindelijke beeld van velen bepaalt. Of het nu gaat om Bernhard, Juliana, Beatrix, Alfred, Rijkman of Ramses. Niet de rechter of de historicus velt het laatste oordeel, maar de scenarioschrijver.
