Hoe groot is de kans dat de Europese verkiezingen tot de val van het kabinet leiden?
De verkiezingen voor het Europarlement worden door de meeste mensen als saai en onbeduidend gezien, maar daar zou wel eens verandering in kunnen komen.
De Telegraaf meldt vandaag dat ingewijden in Den Haag er rekening mee houden dat de stembusgang van volgende week tot de val van het kabinet kan leiden. Zou het?
Binnen de gelederen van de PvdA zou het flink rommelen. Nu rommelt het altijd binnen de PvdA, hoor ik u denken. En daar heeft u ook wel gelijk in. Volgens anonieme bronnen binnen de partij zou Samsom het jongste slachtoffer worden van de regelmatig terugkerende nacht, dag of ochtend van de lange messen bij de sociaaldemocraten als de Europese verkiezingen op een fiasco uitdraaien. Dat laatste lijkt een zekerheidje. De club van Samsom is in de peilingen meer dan gehalveerd en niets lijkt dit tij te kunnen keren, de kiezer is PvdA-moe. Samsom is zich zelfs nu al aan het indekken dat hij ‘echt niet aftreedt’ bij een slechte verkiezingsuitslag. Dat klinkt als het bestuur van een voetbalclub dat zegt vertrouwen te hebben in de trainer – alleen is het in dit geval de trainer zelf.
Commissie
Na de desastreus verlopen verkiezingen (laten we het maar gewoon aannemen) zal er ongetwijfeld een commissie opgetuigd worden van wijze, maar vooral oude, mensen die zullen concluderen dat het ontbrak aan een heldere boodschap, dat de kiezer het fantastische verhaal gewoon niet begreep en dat de partij nieuwe manieren moet zoeken om de kiezer te bereiken. Veel belangrijker: ergens op pagina 31 zal het dodelijke zinnetje opgetekend worden: “de partijleider treft geen blaam.” Als dat gezegd moet worden staat de tweede lijn al klaar met geslepen lemmet.
En het kabinet dan?
Als we er voor het gemak eens vanuit gaan dat Samsom inderdaad geslachtofferd wordt, wat zijn dan de gevolgen voor het kabinet? Volgens de bovengenoemde ‘bronnen’ zou het kabinet hiermee kunnen vallen. Er zijn redenen te over waarom dit zeer onwaarschijnlijk is. In de eerste plaats gaat het hier om Europese verkiezingen. Het zou al behoorlijk vreemd zijn als de fractievoorzitter in de Tweede Kamer hierover struikelt, gekte zelfs. Bovendien maakt Samsom helemaal geen deel uit van het kabinet. Waarom zou de ploeg van Rutte niet door kunnen als er een Kamerlid van een regeringsfractie wordt vervangen? Toegegeven, niet het minste Kamerlid; maar toch.
Toch is het niet ondenkbaar dat het kabinet valt. De PvdA gaat door het diepste dal uit zijn geschiedenis en de mentale rek is er behoorlijk uit. Samsom is, als een van de architecten van Rutte-II, de lijm die de partij aan een gehaat kabinet doet blijven plakken. Het gros van de sociaaldemocraten herkent zich niet in kabinetslijn, en een coupe kan een logisch gevolg zijn.
Verstand
Van verstand zou een dergelijke coupe overigens niet getuigen. Een oude Haagse wet schrijft voor dat de breker betaalt, en er zit al bijna geen geld meer in de rode portemonnee. Als ik mijn spaarcentjes er op in zou moeten zetten, zou ik gokken op een gehavend maar doorstrompelend kabinet. Hoe dan ook: de verkiezingen voor het EP zijn wel spannend zo!
