Gevolgen leenstelsel: is het nog wel verstandig om te studeren?
Studenten moeten vanaf 2015 hun volledige studiefinanciering gaan lenen. Studeren wordt zo duizenden euro’s duurder. De vraag rijst: is het wel zo verstandig om te studeren als je geheid met een fikse studieschuld achterblijft?
De kogel is door de kerk. Het kabinet voert een leenstelsel in, dankzij de steun van onder andere ‘onderwijspartij’ D66. Het betekent dat studenten vanaf 2015 geen basisbeurs meer krijgen, maar voortaan elke cent zelf moeten lenen. Door het nieuwe stelsel houden studenten plotseling een flinke schuld over aan het einde van de studie.
Jan modaal
Van het kabinet krijgen ze meer tijd om die schuld af te lossen: 35 jaar in plaats van 15 jaar. Oftewel, de volgende generatie studenten zit bijna tot aan hun pensioen in de schulden omdat ze het aandurfden een studie te volgen aan een hbo-instelling of een universiteit. Het kind van jan modaal komt erdoor in de knel, menen sommigen.
Het wordt dan ook tijd dat we gaan nadenken over of een studie wel van toegevoegde waarde is als je aan het eind ervan een flinke schuld overhoudt. In Amerika woedt er inmiddels een discussie over het nut van studeren, omdat het zo ongelooflijk duur is (nog duurder dan in Nederland met het leenstelsel vanaf 2015).
Autodidact
Auteur en entrepeneur James Altucher vindt bijvoorbeeld dat jongeren niet naar de universiteit zouden moeten gaan om twee redenen. Eén: de universiteiten staan veel te ver af van wat er in het echte leven nodig is om succesvol te zijn. ‘Er bestaat geen enkel verband tussen wat je op de universiteit leert en wat je op je werk nodig hebt’. Twee: de schuld die studenten opbouwen is overweldigend hoog.
Jongeren kunnen beter aan het werk en zichzelf dingen leren via een andere weg, bijvoorbeeld door gratis via het internet colleges te volgen. Of ze worden ondernemer en proberen op die manier geld te verdienen. Het is in ieder geval behoorlijk onverantwoord om met een grote schuld achterblijven na je studie (gemiddeld zo’n 20.000 euro in de VS), want er is geen baangarantie en we leven nog altijd in een economisch onzeker tijdperk.
Geen studieschuld
Natuurlijk is de situatie in de Verenigde Staten niet helemaal vergelijkbaar met Nederland, omdat een doorsneestudie in dat land nog veel duurder is dan hier. Bovendien zijn voor sommige beroepen toch echt studies nodig. Toch moeten we de volgende vraag aan onszelf stellen. Moet iedereen wel gaan studeren of is het – in sommige gevallen – beter om helemaal geen studieschuld op te bouwen en gewoon door keihard te werken op de plek te komen waar je graag wil zijn? Hieronder legt Altucher uit wat hij vindt en waarom.
