Spring naar de content

Profiel Frans Timmermans: werkpaard dat Nederland weer op de kaart zet

Hij werkt hard, weet veel en is extreem bevlogen. Op zijn departement dragen ze hem op handen. Wat drijft minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans? Voor ons dubbeldikke zomernummer, dat nu in de winkel ligt, schreef Frans van Deijl een uitgebreid portret van een man met misschien wel meer in zijn mars dan goed voor hem is. Hier alvast een voorproefje van ‘Buitenlandbeest’, een profiel van de man die gisteren veel indruk maakte met zijn speech bij de Veiligheidsraad van de VN.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: De Redactie

Voor een minister van Buitenlandse Zaken is de wereld zijn werkkamer. Dat betekent dus veel reizen, idioot veel. Gemiddeld staat er elke week minstens één buitenlandse reis in de agenda. In het eerste jaar van zijn ministerschap legde Frans Timmermans meer dan 300.000 kilometer af, verdeeld over vijftig landen. Die reizen worden zowel lang van tevoren worden voorbereid als ad hoc ingelast. Langdurig zijn de verblijven buitengaats zelden.

Tachtig uur werken is heel normaal
Dus kan het gebeuren dat de bewindsman en zijn gevolg zomaar een dagje Belgrado doen. De werkdag begint dan om half zes in de ochtend, op Schiphol. Op het programma staan de opening van een landbouwbeurs, diverse werkbezoeken en gesprekken met tal van Servische autoriteiten. Om vier uur ’s middags gaat het gezelschap alweer terug naar Nederland. Het maakt Frans Timmermans niets uit, hij is een werkpaard. Een veelvraat. Tachtig uur werken in de week is voor hem heel normaal. Doordeweeks is hij vaak in zijn pied-à-terre in Den Haag. In het weekend probeert hij thuis in Heerlen te zijn, bij zijn gezin. Timmermans is gehuwd met een rechter en heeft twee kinderen van zeven en negen jaar, en twee kinderen van in de twintig uit een eerder huwelijk. Toch gaat ook zijn spaarzame tijd thuis grotendeels op aan werk. Wat bezielt deze man, deze allround buitenlandman die thans als minister een jongensdroom in vervulling ziet gaan?

Real Madrid-speler in de Eredivisie
Kijk hoe hij straalde in de nabijheid van de Amerikaanse president Obama, zie het gemak waarmee hij zich begeeft onder lieden als Van Rompuy, Juncker en al die andere Europese kanonnen. Zijn kennis van zaken, zijn ervaring en niet te vergeten zijn oratorische vermogen blijven niet onopgemerkt in het buitenland. Zijn naam zingt er al rond. Timmermans is voetbalgek, dus we mogen de vergelijking wel maken: hij speelt eindelijk eredivisie, maar de lokroep van Real Madrid klinkt allengs luider. Op het departement lopen ze weg met hem. Dankzij hem is daar het vertrouwen terug. Dat is een hele tijd zoek geweest. In de publieke opinie was Buitenlandse Zaken jarenlang een dissonant: wat deden die ambtenaren en diplomaten daar allemaal, en waren al die dienstreisjes op kosten van de belastingbetaler nou wel zo hard nodig? BZ moest bezuinigen, een aparte staatssecretaris voor Europese zaken werd afgeschaft en diens taken werden overgenomen door de minister.

Maar onder Timmermans zijn nieuwe tijden aangebroken. Aan alles is te merken dat hij gek is van politiek, het omvangrijke buitenlanddossier, en het ministerschap, dat toch van een hele andere orde is dan het Kamerwerk dat Timmermans ook lang heeft gedaan. Zijn liefde voor het werk vertaalt zich in een aanstekelijke gedrevenheid.

Timmermans opent deuren die voor Rosenthal en Verhagen gesloten bleven
Timmermans wil het buitenlands beleid ‘zichtbaarder’ maken. De minister facebookt erop los, en van de ambassadeurs waar ook ter wereld wordt verwacht dat ze het beleid en hun werk eveneens via Twitter en Facebook uitleggen en verkopen. Die ‘zichtbaarheid’ houdt ook in dat Timmermans letterlijk zijn gezicht laat zien. Zoals op zo’n dagje Belgrado, maar ook, zoals laatst, bij zijn bezoek aan Washington, waar hij veel indruk maakte op de Amerikanen.

Niet alleen door zijn onberispelijke beheersing van de Engelse taal, maar ook door zijn verhaal, dat was gelardeerd met historische terugblikken en actuele dwarsverbanden. Als hij speecht, doet hij dat niet van papier, maar uit het hoofd. Van dat ene tripje naar de Amerikaanse hoofdstad heeft de Nederlandse diplomatie in de VS enorm veel profijt gehad. Deuren gingen open die onder Uri Rosenthal of Maxime Verhagen gesloten werden of bleven.

Tot slot is er de zichtbaarheid in conflicten. Waar de brandhaard ook is, waar Timmermans denkt een bemiddelende rol te kunnen spelen, hij gaat eropaf. Dat Timmermans Nederland weer op de kaart heeft gezet, wordt op BZ zeer gewaardeerd.

Waardering voor openheid misbruik
Waardering is er evenzeer voor de openhartige manier waarop Timmermans in 2002 tegenover Joep Dohmen van NRC Handelsblad sprak over het seksuele misbruik door een priester dat hem als dertienjarige jongen overkwam. Zijn vader was destijds bode op de Nederlandse ambassade in Rome, en de jonge Frans ging daar bij de door priesters geleide Amerikaanse boy scouts. Het gebeurde toen hij tijdens de voorbereiding van een zomerkamp een hotelkamer met pater Charlie Rouse moest delen. “We hadden die avond lange gesprekken,” vertelde Timmermans tegen de NRC. “Toen vroeg Charlie opeens of ik zijn schouders wilde masseren.” Van het een kwam het ander en op enig moment zat Charlie ‘met zijn handen in mijn kruis’. “Een vreemd gevoel maakte zich van mij meester. Ik wilde niet dat het gebeurde, en tegelijk vocht ik tegen de gevoelens die de massage opriep.” Tot verder seksueel contact kwam het niet. Pas maanden later volgde de reactie. Timmermans werd gesloten, praatte er met niemand over. Uit schaamte.

Waarom hij er als Kamerlid mee naar buiten kwam? “Ik zag op televisie een man openlijk getuigen over het misbruik door een priester. Ik dacht: ik wil met mijn verhaal ook bijdragen aan het bespreekbaar maken van het onderwerp dat zolang is weggestopt en ontkend,” aldus Timmermans in de NRC.

Meer lezen? Het hele artikel van Frans van Deijl staat in HP/De Tijd 6/7, die nu in de winkel ligt. U kunt het nummer hier direct online kopen, of sluit hier een voordelig abonnement af.