Spring naar de content

‘Poor Door’ reflecteert maatschappelijke blindheid financiële elite

In mijn studententijd moest ik ooit als uitzendkracht bij een vijfsterrenhotel werken.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Tim Jansen

Toen ik mij meldde bij de receptie zei de receptioniste op onvriendelijke toon “of ik niet wist dat er een aparte personeelsingang is”. Blijkbaar is het voor de kapitaalkrachtige hotelgasten een shockerende ervaring dat bedienend personeel in hun vrije tijd t-shirts en sneakers draagt in plaats van witte overhemden en nette schoenen.

De ophef die in New York en Londen is ontstaan over de zogeheten ‘poor doors’ deed mij hieraan denken. In appartementencomplexen waar sociale huurders en eigenaren van luxe appartementen samenleven maken de rijken gebruik van een luxe entree met receptionist, terwijl de armen via een plastic zijdeur het gebouw binnenmoeten. Ook beschikken de rijken over binnentuinen, fietsenstallingen en garages. Ironisch genoeg is de poor door in Londen het gevolg van sociaal beleid. Projectontwikkelaars krijgen alleen een bouwvergunning als zij een deel van de appartementen toewijzen aan mensen met lagere inkomens.

Je kunt stellen dat deze gedwongen mix binnen appartementencomplexen bijdraagt aan het terugdringen van het tekort aan betaalbare woonruimte in Londen. Is de aparte deur dan niet gewoon een kleine opoffering? Tegenstanders menen dat de deur echter bijdraagt aan ongewenste segregatie. Woonsegregatie is geen nieuw fenomeen. Terwijl de rijken in lommerrijke villa’s aan de rand van het dorp/stad woonden, leefden veel arbeiders in kleine huisjes in het centrum van stedelijke gebieden. Het enige verschil is dat de segregatie nu in dezelfde ruimte plaatsvindt. De zichtbaarheid doet denken aan het tijdperk dat in de bus Verenigde Staten er aparte zitplekken waren voor ‘blanken’ en ‘zwarten’. Weliswaar kun je je huidskleur niet kiezen, maar je moet wel een blind geloof in kapitalisme hebben om te denken dat een ieder ‘wanneer hij maar hard genoeg werkt rijk kan worden’.

Want in het geval van het poor door-nieuwbouwproject One Commercial Road in de Londense wijk Whitechapel gaan er superrijken door de voordeur. Het nieuwbouwcomplex trekt vanwege zijn gunstige ligging ten opzichte van de City vooral mensen die in dit financiële district van Londen werkzaam zijn. Zakenbankiers, derivatenhandelaars, aandelenanalisten en hedgefondsmanagers zijn de rijke bewoners van One Commercial Road. Beroepsgroepen die voor velen gelijkstaan aan de inhaligheid die de financiële crisis veroorzaakt zou hebben. Hoewel de oorzaak van de financiële crisis niet zo eenduidig is, heeft de financiële sector weinig empathie betoond met de maatschappij die met belastinggeld veel financiële instituties overeind heeft gehouden. Discussies over exorbitante beloningen, bonusplafonds of perverse financiële prikkels worden doodgezwegen of afgedaan met de mededeling dat de bank ‘competitief’ moet belonen om talent te behouden. In de sector is sindsdien geen mentaliteitsverandering waarneembaar. Sterker nog, insiders melden dat zakenbank Morgan Stanley de salarissen voor junior bankers met 25 procent wil verhogen.

Gedurende de Occupy-protesten adviseerden sommige banken hun werknemers niet in krijtstreep naar het werk te komen, omdat zij op deze wijze herkenbaar zouden zijn voor de ’99 procent’ die de pik op hen had. De financiële wereld staat met de rug naar de samenleving terwijl de vingers in de oren zitten. Tussen de City en de rest van de wereld staat een muur van PR-medewerkers en reputatiemanagers. Mensen die de ‘poor doors’ framen als ‘dual access’. En ergens hebben ze gelijk. Mensen in de sociale huur zijn niet per se armoedzaaiers, en mensen die samen met de gemeente deeleigenaar van hun appartement zijn zullen een redelijk inkomen hebben. Toch negeert Redrow, de projectontwikkelaar van One Commercial Road, deze mensen liever. Wie op de website van het project kijkt vindt alleen teksten over de nabijheid van glamoureuze restaurants en cocktailbars, exclusieve winkels en chique businessverenigingen. Wie in het pand wil investeren kan lezen dat de gemiddelde huurprijs voor een appartement in de buurt 1.935 pond (een kleine 2500 euro) per maand is.

Het bestaan van sociale huur en appartementen in ‘shared ownership’ wordt doodgezwegen. Precies daarom moet de poor door dichtgemetseld worden en de binnentuinen opengesteld worden. Het is niet dat de ‘arme’ mensen het ook verdienen om met de tandpastaglimlach van de receptionist geconfronteerd te worden. Nee, laten we het vooral doen voor die arme drommels uit de financiële wereld. Zodat zij ervaren dat mensen met t-shirts en goedkope sneakers helemaal niet zo eng zijn.