Spring naar de content

Hoe Europese landen Al-Qaida financieel steunen

Al-Qaida doet het lang niet gek op financieel gebied. Dankzij Europa. Afgelopen jaar alleen al ontving de terreurgroep minstens 66 miljoen dollar van voornamelijk Europese regeringen die er veel geld voor overhebben om door Al-Qaida gegijzelde burgers vrij te krijgen. Maar de zorgzaamheid van de Europese landen zou weleens erg nadelig kunnen uitpakken.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Gerben Vlasveld

Bijna twee jaar geleden riep de leider van de terroristische organisatie haar leden op om het aantal ontvoeringen te verhogen, en die boodschap was kennelijk niet aan dovemansoren gericht. Een nieuw verdienmodel gebaseerd op ontvoeringen lijkt inmiddels namelijk gemeengoed binnen Al-Qaida: ongeveer de helft van de totale inkomsten is uit die activiteit afkomstig.

Hoewel veel overheden het ontkennen, blijkt uit onderzoek van The New York Times dat in elk geval Oostenrijk, Frankrijk, Duitsland, Italië en Zwitserland betalingen aan Al-Qaida hebben gedaan om ontvoerde onderdanen vrij te krijgen. Vaak gebeurt dit stiekem, bijvoorbeeld door betalingen onder de noemer humanitaire hulp te scharen. In werkelijkheid gaat dat geld naar Al-Qaida, dat niet bepaald bekend is geworden door haar charitatieve karakter.

Hoewel de overheden die tot veel bereid zijn om hun burgers te redden ongetwijfeld de beste bedoelingen hebben, is het belangrijk stil te staan bij de negatieve gevolgen van het financieren van een club als Al-Qaida.

De huidige gang van zaken komt erop neer dat westerse landen de kas spekken van een organisatie die als primaire bestaansreden heeft het aanvallen van datzelfde Westen. De Europese landen die losgeld betalen sponsoren in feite aanslagen op zichzelf en hun bondgenoten. Al-Qaida lijkt daarnaast goed te beseffen welke landen met contanten over de brug komen en welke structureel weigeren te betalen. De terreurorganisatie ontvoert bij voorkeur staatburgers van landen als Frankrijk, Zwitserland en Spanje, die bekendstaan als gewillige betalers, en relatief minder Amerikanen en Britten, voor wie structureel geen losgeld wordt betaald door hun overheden.

Mocht u een vakantie naar bijvoorbeeld Mali of Algerije hebben gepland, dan loopt u als Brit of Amerikaan dus relatief weinig risico te worden gekidnapt, maar mocht het toch gebeuren, dan bent u zo goed als zeker ten dode opgeschreven als er niet betaald wordt. Als Fransman loopt u juist een hogere kans op ontvoering, maar is het waarschijnlijker dat u het er heelhuids van afbrengt.
De Nederlandse overheid stelt overigens geen losgeld te betalen voor gegijzelde inwoners, hoewel dat voor Artsen Zonder Grenzen-medewerker Arjan Erkel, die in 2003 in Dagestan werd gekidnapt, wel degelijk is gedaan.

Het blijft een duivels dilemma: betaal je als overheid losgeld voor gegijzelde burgers in de wetenschap dat dit geld wordt gebruikt voor de gewapende strijd en meer ontvoeringen in de hand werkt, of neem je de dood van onschuldige slachtoffers voor lief?