Spring naar de content

Vier redenen waarom u niet hoeft te vrezen voor een Derde Wereldoorlog

Pro-Russische separatisten roepen het, Rusland zou er een willen beginnen, Cameron weigert eraan mee te werken, 54% van de Russen en 29% van de Nederlanders vrezen ervoor. In tijden van geopolitieke spanningen duiken de twee woorden meermaals op die een zwaardere lading hebben dan menig ziektenaam: Derde Wereldoorlog.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Kevin van Vliet

De gespannen relatie tussen Rusland en het Westen na de annexatie van De Krim en de MH17-ramp – die laatste wordt al Europa’s 9/11 genoemd – is niet het enige. Ook het conflict tussen Israël en Hamas is in alle hevigheid opgelaaid, en staat de relatie tussen Japan en China op spanning. En dan is er nog de opkomst van ISIS in de Arabische Wereld.

Ook zijn er historische vergelijkingen te maken. Prijswinnend columnist Roger Cohen van The Atlantic schreef vorige week dat de huidige geopolitieke situatie op punten vergelijkbaar is met die rond het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog – die dit jaar zijn honderdjarig ‘jubileum’ viert – en de Tweede Wereldoorlog. Zo wijst hij erop dat in 1908 de annexatie van Bosnië en Herzegovina door Oostenrijk-Hongarije leidde tot grote spanning tussen Oostenrijk-Hongarije, ‘Europa’, Rusland en het Ottomaanse Rijk wat sterk doet denken aan de annexatie van de Krim door Rusland, waarmee de Russen als eerste sinds 1945 Europese grond veroverden.

Tevens vergelijkt Roger Cohen de gemoedstoestand van Rusland met die van Duitsland tijdens het interbellum. Na de Eerste Wereldoorlog werd Duitsland gemuilkorfd in het Verdrag van Versailles. Verplichting tot wederopbouw, en territoriale beperkingen. Nationale vernedering, met een verlangen naar macht tot gevolg. Een verlangen dat Rusland volgens Cohen ook heeft sinds de (door de Sovjets gesteunde) Serviërs Joegoslavië verloren. Dat separatisten in Oekraïne de Volksrepubliek Donetsk hebben uitgeroepen, is dan ook een logisch gevolg.

Ondanks de overeenkomsten en opgelaaide spanningen lijkt een Derde Wereldoorlog niet voor de hand te liggen. Vier redenen:

1. Poetin is ‘slechts’ zijn verzwakte positie in Oost-Europa aan het herstellen
Op dit moment lijkt het uitbreken van een Wereldoorlog te zullen beginnen wanneer het Westen en Rusland elkaar de oorlog verklaren. In april liet Leids emeritus-hoogleraar Ferdinand Feldbrugge zich in Metro uit over de bewering van premier Jatsenjoek van Oekraïne dat Poetin op oorlogspad is. De grootst mogelijke onzin, volgens Feldbrugge. “Poetin is erop uit om de Russische positie in die hele regio te versterken. Die is in de laatste twintig jaar sterk verzwakt, waar door westelijke machten, vooral de Verenigde Staten, welbewust op is aangestuurd. Die hebben in de omringende landen van Rusland zoveel mogelijk bevorderd wat tot een verzwakking van Rusland zou kunnen leiden.” Kortom, Poetin zal zich koest houden als hij z’n zin (een beetje) heeft gekregen, op een grote oorlog is hij niet uit.

2. Rusland wil niet verder afgezonderd worden van de wereld
Ook politiek analist Karlis Daukts vreest niet voor een Derde Wereldoorlog, vertelde hij tegenover LETA. Het Westen is volgens hem altijd bereid tot het sluiten van een compromis, en de MH17-ramp kan de druk opvoeren bij politici om tot een schikking te komen over de situatie in Oekraïne. Volgens hem zullen Rusland en het Westen nu beginnen met het aanpakken van de acties van de separatisten, en zich bezig houden met wapencontrole. Rusland is namelijk niet geïnteresseerd in complete isolatie van de rest van de wereld. Ook verwacht Daukts dat Rusland zich moet verantwoorden tegenover de internationale gemeenschap omdat moderne Russische wapens in de handen zijn gekomen van ongetrainde mensen. De Derde Wereldoorlog is echter een te extreme oplossing.

Wat u ook niet moet vergeten is dat Russische economie sterk afhankelijk is van de export van gas naar Europa. (En Europa op haar beurt van de import ervan. In 2013 was zo’n veertig procent van het Europese gas afkomstig uit Rusland.) Hamish McRae van The Independent schreef vorige maand hoe alleen al sancties van Europa tegen Rusland hierdoor uit zullen blijven.

3. China en de VS zijn nog niet klaar voor een oorlog
Áls er een derde wereldoorlog uitbreekt, dan zal dat zijn tussen China en de VS, aldus professor Artyom Lukin van de (geestig genoeg) Russische Far Eastern Federal University in The Independent. China is daagt de Verenigde Staten uit op economisch en militair gebied, maar dat zal vooralsnog niet uitmonden in een conflict.

De Chinese krijgsmacht loopt nog significant achter op die van de Verenigde Staten, schrijft Lukin. Daarnaast is China afhankelijk van de internationale markten en grondstoffen als olie en ijzererts. En, stelt Lukin, zal China niet tot provocatie overgaan omdat het dan ook tegenover twee Aziatische bondgenoten van de Verenigde Staten staat: Australië en Japan.

4. Een militair conflict zal niet de omvang van een wereldoorlog hebben
Van sancties tegen Rusland naar militaire actie van de Verenigde Staten is een bizar scenario, schrijft Norman Pollack in tijdschrift CounterPunch. Zijn stelling wordt onderschreven door de eerdergenoemde Roger Cohen. Hij stelt: “Oorlogen vinden niet meer plaats van tussen grote legers. Het zullen precieze aanvallen zijn van onbemande drones.”

Vooralsnog zal deze de eigen pagina die Wikipedia De Derde Wereldoorlog heeft gegeven een fictief karakter houden.