Spring naar de content

Ontroerende zelfportretten van een kunstenaar met Alzheimer

De Amerikaanse kunstenaar William Utermohlen kreeg in 1995 een vreselijke diagnose: hij bleek aan de ziekte van Alzheimer te lijden. Hij begon vanaf dat moment zelfportretten te maken, om zo de toestand waarin hij was beland te kunnen begrijpen.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën: door Sjoerd Hartholt

In 2000 werd Utermohlen in een verpleeghuis opgenomen en moest hij stoppen met schilderen. De portretten die hij in de voorafgaande vijf jaar tijd had gemaakt, laten een hartverscheurend beeld zien: Bij elke tekening verdwijnen meer details en is minder perspectief waarneembaar. Volgens zijn vrouw en dochter was Utermohlen zich bewust van de technische gebreken die geleidelijk in zijn tekeningen slopen, maar wist hij niet meer hoe hij ze kon herstellen. “Zijn techniek verdween langzaam en daar was hij zich van bewust,” aldus zijn vrouw, die aan The New York Times vertelde dat de schilderijen verdriet, angst, berusting en gevoelens van zwakte en schaamte uitbeelden.

Utermohlen overleed in 2007, maar zijn portretten blijven voortleven en brengen de verwoestende werking van alzheimer in beeld.

desktop-1407336065
Een zelfportret van Utermohlen uit 1961. Hier is hij ongeveer 27 jaar oud.

desktop-1407336062

Utermohlen maakte dit portret van zichzelf een jaar nadat hij zijn diagnose te horen had gekregen. (1996)

desktop-1407336059
Utermohlen, 1997.

desktop-1407336058
Een zelfportret gemaakt in 1998.
desktop-1407336056 (1)
Een jaar later (1999) maakte Utermohlen bovenstaand portret.

desktop-1407336053Het laatste, schrijnende zelfportret van Utermohlen, uit 2000. Vanaf dan tot het jaar van zijn dood (in 2007) is hij niet meer in staat om te tekenen en te schilderen. 

Onderwerpen