De echte Shrek
Stel u voor: u bent lelijk. En dan niet zomaar een beetje lillik, maar afschuwelijk afzichtelijk. Een freak of nature, uw uiterlijk is een rariteit waar geen mens zijn ogen van af kan houden, hoe graag hij het ook zou willen. Lelijker dan de nacht, een grotesk lichaam en een angstaanjagende stem.
Stel u voor dat u zo lelijk bent dat u als voorbeeld wordt gebruikt voor een wereldberoemd animatiemonster. Dat zelfs de professionele fantasie van kinderfilmbedenkers is opgehouden ver voor uw uiterlijke kenmerken.
Zo. Heeft u dat, ongeveer? Dan beginnen we.
Als Maurice Tillet geboren wordt te midden van de bergtoppen van de Oeral, waar zijn Franse ouders werk hebben gevonden, ligt de twintigste eeuw nog als een net opgemaakt bed voor hem.
Wanneer Maurice veertien is en in Rusland de Revolutie uitbreekt, verhuizen hij en zijn moeder – zijn vader is enkele jaren eerder al verongelukt – terug naar Frankrijk.
Maurice’ moeder noemt hem Engeltje.
Maurice is een vrij briljante jongen. Hij leest hele dagen, schrijft gedichten en bekwaamt zich in zijn vrije tijd in het spreken en schrijven van vreemde talen; hij zal er uiteindelijk veertien vloeiend spreken.
De rechtenstudent die worstelaar werd
Zeventien is Maurice als hij op een ochtend merkt dat zijn handen gezwollen zijn. Later zullen ook zijn benen en zelfs zijn hoofd opzwellen. In paniek consulteren Tillet en zijn moeder een dokter, die niet lang hoeft na te denken als men hem vraagt waar deze zwellingen vandaan komen: Maurice lijdt aan acomegalie, een zeldzame hormoonafwijking waarbij het lichaam almaar meer groeihormoon aanmaakt en waarbij de botten van de patiënt volledig uit proportie groeien.
Binnen enkele jaren is het engelachtige jongemannenlichaam getransformeerd tot dat van een monster. Maurice gaat nog wel naar de universiteit van Toulouse, waar hij een lang gekoesterde wens vervult door rechten te studeren, maar die studie zal de briljante Maurice nooit voltooien: zijn plan advocaat te worden is van het ene moment op het andere onuitvoerbaar geworden. Mensen zullen nog wel naar hem kijken, met dat hoofd dat bijna twee keer zo groot is als een normaal mensenhoofd en die armen die tot zijn knieën reiken, maar de ziekte heeft ook zijn stembanden aangetast, en Maurice begrijpt dat geen mens ooit langer dan strikt noodzakelijk naar zijn onaangename en slepende stemgeluid zal willen luisteren.
Maurice dient vijf jaar in de Franse marine en speelt in talloze films, vaak kleine rollen, als monster of als dier. Wanneer hij de Amerikaanse worstelaar Carl Pojello ontmoet, overtuigt die Maurice ervan dat er maar één plek is waar hij zijn misvormde lichaam optimaal zal kunnen benutten en dat is in een worstelring, aan de overkant van de oceaan.
Wanneer in Europa de oorlogsvoorbereidingen hun hoogtepunt naderen, laat de Grote Vriendelijke Reus alles achter en trekt naar de Verenigde Staten om echt werk te maken van zijn worstelcarrière. Hij komt terecht in Boston, waar hij rechtstreeks in de armen loopt van Paul Bowser, een lokale worstelpromotor.
Bowser belooft een ster van Tillet te maken, en die belofte komt hij na.
De eerste wedstrijd van “the freak ogre of the ring” vindt plaats op 24 januari 1940. In de Boston Garden neemt Maurice het op tegen de ervaren Italiaanse vechter Luigi Bacigaiopi. Bowser is al opgetogen voor de wedstrijd überhaupt begonnen is: in plaats van de gebruikelijke 2500 toeschouwers zitten er nu 7000 mensen in afwachting van de Oermens uit de Oeral.
Maurice wandelt naar de ring, klimt over de touwen en draait zich vervolgens om naar het publiek.
Dan, voor iedereen duidelijk hoorbaar, gromt hij.
De Boston Garden gaat uit z’n dak.
Lezend in Proust
Maurice Tillet zal de wedstrijd tegen de Italiaan winnen, en daarmee wordt hij officieel Wereldkampioen in het zwaargewicht. En hij blijft winnen, negentien maanden aan een stuk. In die periode probeert zijn manager Pojello Tillets populariteit nog wat verder op te krikken door evenementen te organiseren waarop Maurice op verzoek een tram, een bus of een treinstel voorttrekt.
Zijn bijnaam heeft zich inmiddels over het hele continent verspreid; iedereen wil The French Angel weleens van dichtbij bewonderen
Wanneer na twee jaar de eerste verliezen volgen – Tillet is dan al bijna veertig – meldt hij zich aan bij het Amerikaanse leger. Hij wil meevechten, meehelpen Europa te bevrijden van het Duitse gevaar. Zijn aanvraag wordt afgewezen: Maurice wordt niet in staat geacht de bevelen van zijn meerderen te begrijpen, en bovendien zal zijn wonderbaarlijke uiterlijk zowel afleidend als afschrikwekkend werken.
Maurice blijft een uiterst populaire worstelaar, al begint zijn gezondheid hem steeds vaker in de steek te laten. Af en toe wordt hij ook overvallen door een existentiële eenzaamheid: zijn lijf en zijn stem staan hem niet toe een normaal menselijk contact met anderen op te bouwen. Zijn zachtaardige, vriendelijk en intelligente inborst zit te diep verborgen onder een korst van afstotelijkheid. Vaak zit hij alleen thuis, lezend in Proust en luisterend naar Chopin.
De enige die hij werkelijk als een vriend beschouwt, is zijn manager, Karl Pojello.
Zijn laatste wedstrijd vecht Maurice op 14 februari 1953, in Singapore. Hij verliest kansloos.
Op 4 september 1954 overlijdt Karl Pojello na een kort ziekbed aan longkanker.
Nauwelijks een halve dag later blaast ook Maurice Tillet, The French Angel (51), zijn laatste adem uit. Hij sterft aan hartfalen, of beter: aan een gebroken hart.
Shrek
Kort voor zijn dood maakte een kennis een afdruk van het wonderbaarlijke gezicht van Maurice Tillet. Van die mal werd een masker gemaakt, dat nog altijd te zien is in het York Barbell-museum.
Ongeveer een halve eeuw na Tillets dood doet filmmaatschappij Dreamworks een film het licht zien. De film heet Shrek. Het is een animatiefilm over een groen monster dat in het moeras woont en er afschrikwekkend uitziet, maar in werkelijkheid vriendelijk, humoristisch en intelligent is.
En ook het (geanimeerde) gezicht van Shrek lijkt als twee druppels water op het masker van Maurice Tillet.
Dreamworks heeft nooit willen bevestigen dat zijn monster niet geboren is in een of andere brainstormsessie, maar een eeuw eerder in de Oeral. Zo spaart de filmmaatschappij waarschijnlijk enkele miljoenen uit die anders aan verre familieleden van Maurice zouden moeten worden overgemaakt.
Zo blijft Maurice Tillet ook vijftig jaar na zijn dood nog eenzaam achter.
