Waarom u reclame in uw (gratis) boek gaat toestaan
De toekomst van het boek kon er weleens heel anders uitzien dan menigeen nu denkt: onafhankelijk van elkaar komen er deze maand twee nieuwe leesmodellen op de markt, in Duitsland en de Verenigde Staten, die de lezers gaan voorzien van gratis e-books, maar dan wel op gezette tijden onderbroken door reclameboodschappen op het beeldschermpje.
De Duitse firma Readfy experimenteert al sinds begin dit jaar met een beta van zijn app voor gratis lezen, maar brengt de toepassing dit weekend officieel naar de Playstore van Google. Readfy heeft naar verluidt zo’n 30.000 boeken klaarliggen voor de Duitse lezers, uiteraard slechts een klein deel van wat Duitse uitgevers nog in de schappen hebben liggen. Het zal gaan om oudere boeken die toch al weinig tot niets meer opbrachten. Via de reclame kan er dan een klein beetje geld mee gemaakt worden. Daarnaast wil Readfy een wel betaald abonnementsmodel invoeren waarbij tegen een klein prijsje, acht of tien euro per maand, actuelere boeken te lezen zijn.
Is de app van Readfy bedoeld voor uw Android smartphone, aan de overzijde van de Atlantische Oceaan pakt Amazon het anders aan, met zijn Kindle-e-readers. Sinds kort hebben klanten daar de gelegenheid om een Kindle aan te schaffen voor 59 dollar in plaats van de gebruikelijke 79 dollar. Lezers moeten in ruil voor die korting dan wel accepteren dat het apparaat, als het in de slaapstand staat en er dus niet actief gelezen wordt, reclames vertoont. Dat is waarschijnlijk slechts de opmaat naar een model dat al langer door Amazonwatchers wordt voorspeld: een gratis Kindle. (Overigens: Amazon maakt daar nu al verlies op, zo blijkt uit veel onderzoeken. De Amerikanen verdienen hun geld dan alleen nog met de inhoud en andere randproducten.)
De vraag is natuurlijk hoe de serieuze lezer gaat reageren op ongewenste boodschappen tijdens zijn leessessies. Tot dusver beschouwen de meeste mensen lezen als een licht sacrale bezigheid die liever niet door de boze buitenwereld onderbroken dient te worden. Bij andere vormen van auditieve en visuele consumptie – denk aan kranten, tijdschriften, radio, televisie en uiteraard het internet – vinden we reclame echter heel gewoon, zelfs als we voor het product al hebben betaald. We zijn bijvoorbeeld in kranten en tijdschriften, gewend om langs reclame heen te lezen, en dat is voorzover bekend nooit een belemmering geweest voor de perceptie van artikelen. Ook films op de commerciëlen bekijken we moeiteloos als ze worden onderbroken.
Hierdoor is er nu een generatie opgegroeid die ook niet zal opkijken van een beetje reclame op het beeldscherm als zij daardoor gratis van een boekje kan genieten. Sterker, in de jaren zeventig is al eens een experiment gedaan met reclame in papieren boeken, de zogenaamde Bulkboeken, goedkope drukken met een slappe omslag. Dat is geen groot succes geworden, vooral omdat lezers het niet gewend waren. Voor e-books is deze stap veel logischer, omdat de nieuwe consument niet beter weet. Het is niet moeilijk te voorspellen dat het daarbij in eerste instantie niet zal gaan om hogere vormen van literatuur waarvoor veel concentratie en aandacht vereist is: nu al bestaat het grootste deel van de e-bookmarkt uit de lichtere lectuur als fantasy en thrillers.
