Spring naar de content

Het beste van dertig jaar Tussen Kunst & Kitsch

Koop een oude kandelaar op de rommelmarkt, en de kans is groot dat u bij thuiskomst wordt overvallen door een onrustig gevoel. Wat nou als hij van echt goud blijkt, en het de verdwenen gewaande kandelaar betreft die de werktafel van Napoleon Bonaparte sierde?

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Kevin van Vliet

Voor die mensen is er sinds 1984 het AVRO-programma Tussen Kunst & Kitsch, waarin rijkdom wordt gescheiden van rommel. Het is een bedenksel van AVRO-coryfee Cees van Drongelen, die het programma tot 2002 presenteerde en produceerde. Sinds dat jaar is de presentatie in handen van Nelleke van der Krogt, en dit jaar bestaat het langstlopende kunstprogramma van de Nederlandse televisie dertig jaar.

In HP/De Tijd nummer 09, die nu in de winkel ligt, vindt u een reportage van Bert Nijmeijer, die een dag meeliep op de set van Nederlands populairste kunstprogramma. Dat artikel kunt u hier lezen, op de site blikken we terug op een aantal hoogtepunten uit dertig jaar Tussen Kunst & Kitsch. Het huidige opbrengstrecord staat op 250.000 euro, voor het schilderij Het kantwerkstertje van de zeventiende-eeuwse kunstenaar Joost van Geel. Maar er is meer.

Jozef Israëls en het pension in Zandvoort (1984)
Jozef Israëls is een van de meest gevierde Nederlandse kunstschilders van de late negentiende eeuw. Aanvankelijk maakte hij deel uit van schildersgenootschap de Haagse School (waar de typerende stijl van deze kunstenaars zijn naam aan te danken heeft), later sloot hij zich aan bij de Amsterdamse impressionisten. Ergens in die tijd raakte Josef Israëls verzeild in Zandvoort, op advies van zijn dokter. Hij verbleef in een pension, maar mogelijk kon hij de huur niet betalen, waarna hij aanbood de vrouw van de eigenaar te portretteren.

De kleindochter van het echtpaar verschijnt in 1984 in de uitzending bij Cees van Drongelen – met het schilderij De Zandvoortse vrouw. De handelswaarde? 10.000 tot 15.000 gulden.

Het enigma van Kunst & Kitsch (1990)
Archeologe Mieke Zilverberg is al vanaf aflevering één betrokken bij Tussen Kunst & Kitsch. Haar meest bijzondere ervaring in het programma was toch wel de vondst van de gouden schijf uit Den Haag. De eigenaar vond hem ooit in een klomp die hij in de Hofstad kocht, maar wist niet wat het was. Het ding was van goud, met voorop een kruis en achterop een onleesbare inscriptie.

Tot zijn grote spijt kon ook het programma hem niet verder helpen. Was het tien gulden waard, of een miljard? Om wijzer te worden reisde hij tevergeefs af naar het Louvre, en later bezocht hij zelfs de NASA – want was het überhaupt wel een aards object?

Zilveren heren uit de zeventiende eeuw (2006)
Uw moeder zit in het bejaardentehuis, en men raadt u aan haar kostbaarheden mee naar huis te nemen. Zo komt u bij Tussen Kunst & Kitsch met onder andere een stel zilveren figuurtjes, van mannen die activiteiten beoefenen uit vervlogen tijden. Het blijkt Amsterdams miniatuurzilver, in zwang geraakt in de zeventiende eeuw, en razend populair in de achttiende eeuw onder welgestelde dames. Zeldzaam. Zo zeldzaam dat de miniatuurtjes  toch snel zo’n paar duizend euro waard zijn. Per stuk.

Het Delfts blauw waar Queen Mary zo van hield (2014)
Toen stadhouder Willem III zijn vrouw Mary naar Nederland haalde, raakte zij op slag verliefd op het gekleurde aardewerk uit Delft, dat witte steen met die oubollige blauwe illustraties. Voortaan zou ze voorzien worden van Delfts blauw door Delftenaar Samuel van Eenhoorn.

Een schaaltje van deze mijnheer Van Eenhoorn, dat hij rond 1680 moet hebben gemaakt, belandt in 2014 op tafel bij Nelleke van der Krogt. En dat is in zekere zin uniek te noemen, want in Nederland is maar één vergelijkbaar exemplaar bekend, te vinden in het Rijksmuseum. Waarde? 4000 euro.

Meer Tussen Kunst & Kitsch vindt u in de HP/De Tijd die nu in de winkel ligt. Bekijk alle onderwerpen en koop hem direct online.

Onderwerpen