Spring naar de content

Reconstructie: hoe Van Rijn en co de schade probeerden te beperken

Het was en is het gesprek van de dag in en buiten politiek Den Haag. Hoe pijnlijk ook, de dementerende moeder van staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid, PvdA) is lijdend voorwerp in een rel die steeds verder lijkt uit te dijen. Wat ging er mis? Een reconstructie.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Edwin van Sas

Het begon allemaal met het interview van Joop van Rijn en Ben Oude Nijhuis dat dinsdagochtend in het Algemeen Dagblad wordt gepubliceerd. Dat kwam overigens min of meer toevallig in de krant terecht: de twee werden gevolgd voor een reportage over een houtbewerkingsclub en andere initiatieven die in verpleeghuis WZH in Den Haag waren ontplooid, maar ze hadden de verslaggeefster ook verteld over de problemen die er in de instelling speelden.

Een paar dagen later worden de mannen gebeld door het AD: men vindt de schrijnende situatie van hun vrouwen in het verpleeghuis belangwekkender dan de klus-reportage. Een begrijpelijke keuze, maar wat opvallend genoeg niet wordt vermeld in het stuk, is dat een van de twee mannen die de schokkende toestanden in de zorg beschrijven de vader is van de staatssecretaris. Dat komt pas in de loop van dinsdag naar buiten via oud-PVV-Tweede Kamerlid (nu in de Haagse gemeentepolitiek actief) Richard de Mos:

“Martin van Rijn werd overvallen door het interview van zijn vader,” meldt de Volkskrant dinsdagmiddag nog, maar dat blijkt niet waar.

Het AD meldt vandaag in een reactie aan NRC Handelsblad dat het ministerie van Volksgezondheid vooraf heeft gevraagd het artikel niet te publiceren. Dit wordt ontkend door het ministerie, dat wel toegeeft vooraf contact te hebben gehad over het interview.  “We hebben wel gezegd: ‘Weet wat je zo’n man aandoet als je zijn naam opschrijft en zijn relatie met de staatssecretaris.’” Dat is natuurlijk een impliciet verzoek om het artikel niet te publiceren: zou een zichzelf respecterend journalistiek medium dergelijke afwegingen niet zelf kunnen maken?

De krant en het ministerie gooien het uiteindelijk op een akkoordje: het AD zou hebben voorgesteld niet te vermelden dat Joop van Rijn de vader van de staatssecretaris is, in ruil voor een exclusief interview met laatstgenoemde (dat inmiddels van de baan is).

Nadat dinsdagmiddag is uitgekomen hoe de vork in de steel zit, worden Van Rijn senior en Oude Nijhuis overspoeld met telefoontjes van redacties die willen dat ze hun verhaal komen doen op tv. Ze gaan naar Pauw, maar uiteindelijk zegt Joop van Rijn af. Op de website van Pauw is enige tijd te lezen dat Joop van Rijn niet durfde te komen ‘uit angst voor represailles van de zorginstelling’. In plaats van Joop komt staatssecretaris Martin van Rijn zelf. Dominique van der Heyde reconstrueert in Nieuwsuur: “Martin van Rijn heeft gedacht: de hele dag worden er al verhalen verteld over mij en mijn vader, en ik wil daar nu persoonlijk wat over zeggen.”

Een gevalletje damage control dus, wat strookt met de manier waarop Van Rijn vlak voor de uitzending van Pauw trachtte het gesprek te beïnvloeden: “Hij zei: ‘We kunnen elkaar het balletje toespelen.’ Ik heb meteen gezegd: ‘Niets daarvan. Ik ga mijn verhaal niet afzwakken, en dat verhaal in de krant deugt gewoon.’ Toen zei hij niets meer,” aldus Oude Nijhuis. Volgens Van Rijn is er echter niet gesproken over het toespelen van balletjes. “Hij heeft gezegd: ‘Jij en ik staan aan dezelfde kant,’” aldus Van Rijns woordvoerder. “Meer was er niet.”

Hoe dan ook, het gesprek verliep desastreus voor de staatssecretaris van Volksgezondheid – met alle gevolgen van dien. De manier waarop via allerlei kanalen naar buiten komt wat er zich achter de schermen heeft afgespeeld, maakt de schade alleen maar groter.

En hoe is Van Rijn senior er inmiddels aan toe? Bij Houtbewerken, een activiteit die vader Van Rijn en Oude Nijhuis begeleiden, was vanochtend geen spoor van de 81-jarige. “Ik heb vergeefs op hem zitten wachten in het restaurant. Ik denk dat alles hem te veel is geworden,” aldus Oude Nijhuis.