Recensent Hans Beerekamp: ‘Er zit een schoolmeester in mij’
Hans Beerekamp is televisierecensent bij NRC Handelsblad, en schuift in die hoedanigheid regelmatig aan in De Wereld Draait Door. En komende zondag presenteert Beerekamp in het Ketelhuis de decembereditie van zijn maandelijkse filmprogramma ‘Het Schimmenrijk’, waarin hij aan de hand van oude film- en televisiebeelden de carrières van onlangs overleden figuren uit de filmindustrie eert. Beerekamp: “Er zit een schoolmeester in mij die de behoefte heeft om kennis en mooie dingen over te dragen.”
Zijn postume lofzangen begonnen in de Filmkrant, in een rubriek getiteld ‘The Big Sleep’, naar de film uit 1946. Hans Beerekamp zette zijn vereringen voort in het tijdschrift Skrien, en in samenwerking met het Amsterdamse Filmmuseum, het tegenwoordige EYE, begon hij in 2006 zijn oeuvres voor te dragen in filmzalen. Tegenwoordig vindt zijn maandelijkse voorstelling plaats in het Amsterdamse Ketelhuis. “Het is een soort wandeling door de filmgeschiedenis aan de hand van recent overleden vakmensen,” stelt Beerekamp. “Film is een manier om mensen onsterfelijk te maken. Als je niet gelooft in een hiernamaals, dan is het toch prettig als er een manier is om mensen te conserveren. Ik noem dit project ook weleens een maandelijkse protestmanifestatie tegen de dood.”
Waarom eert u deze mensen niet wanneer ze nog in leven zijn, zodat ze er zelf nog iets aan hebben?
“Ah, het bekende verhaal. Uitvaartreclames spelen ook wel met de gedachte dat je ook eens aardig kunt zijn tegen mensen vóórdat ze doodgaan. En dat is waar, maar dat is gewoon niet het format. En daarbij is het leuk om van familieleden te horen dat zij blij zijn met het niet onopgemerkt overlijden van hun partner of vader.”
Kunnen we het een liefdadigheidsproject noemen?
“Ja, het is liefdadigheid, want het levert me nauwelijks iets op. Bij EYE kreeg ik nog een beetje geld voor zo’n optreden, maar het Ketelhuis heeft dat geld niet. Zij bieden echter weer veel promotie voor dit project.”
Welke namen komen er zondag voorbij?
“De meeste aandacht is er voor Mike Nichols, een groot regisseur uit de jaren zeventig. De meesten zullen zijn naam niet kennen, helaas. The Graduate misschien nog wel, maar een film als Catch-22 zal zijn weggezakt. Ik vind het leuk om die films terug te zien, maar ik vind het leuker om jonge mensen in de zaal te onderwijzen. Er zit een schoolmeester in mij die de behoefte heeft om kennis en mooie dingen over te dragen. Het is jammer dat het jongere publiek vaak één keer verschijnt en een volgende keer niet meer komt opdagen.”
Nou, professor Beerekamp, enthousiasmeer. Wie passeren er zondag nog meer de revue?
“De Israëlische producer en bioscoopexploitant Menahem Golan, overleden in augustus. Het museum Beeld en Geluid levert ons veel materiaal uit het Nederlandse televisie-archief, waaronder een interview met Golan uit 1984. Hij kocht destijds de bioscopen op in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag, en werd ontzettend wantrouwig aangekeken omdat hij stelde dat de bioscoop een achterhaald concept was. Later kocht Cannon de bioscopen op, gevolgd door MGM, en inmiddels zijn ze in het bezit van Pathé. Een leuk stukje filmgeschiedenis.”
Waarom publiceert u dagelijks over televisie in de krant, en niet over film?
“Voor de NRC heb ik 26 jaar over film geschreven, inmiddels schrijf ik twaalf jaar over televisie. In de jaren tachtig verdween de televisierecensent door de ontzuiling; er hoefde geen moreel oordeel geveld te worden over de verzuilde omroepen. Ik zag televisie echter als cultuurvorm, waarna de hoofdredactie mij als televisierecensent wilde. Na drie jaar vroeg ik of ik terug mocht naar film, maar dat bleek niet mogelijk. Het dossier was zoek en er zat iemand anders op die plek die niet van plan was weg te gaan. Kijken naar de televisie is minder leuk dan kijken naar een film, maar met televisie zit je in het midden van de maatschappelijke discussie. En ook naar televisie kun je kijken met een filmische blik.”
Kunt u het niet eens bij Matthijs aan tafel proberen?
“Ik heb weleens geprobeerd om bij De Wereld Draait Door wat filmonderwerpen aan de man te brengen, maar dat vinden ze niks. Film is totaal onbelangrijk. Je merkt het als je werkzaam bent op een redactie: zodra je over televisie schrijft, krijg je allerlei reacties, want televisie bevindt zich in het centrum van de macht. Ik schreef 26 jaar over film – als je in zo’n tijdsbestek twee keer op de voorpagina staat met je filmrecensie, is het veel. Film is leuk voor een kleine groep mensen.”
Dit wordt uw laatste college van het jaar. Wat was het grootste verlies uit de filmwereld in 2014?
“Het zijn er weer zo veel… Robin Williams ligt voor de hand, maar ik zou zeggen Philip Seymour Hoffman. Hij was een belangrijk acteur, onvervangbaar met zijn unieke stem en verschijning. In mijn programma heb ik Hoffman overigens heel marginaal uitgemeten, omdat iedereen zijn films wel kent. En om dan toch weer Magnolia te laten zien – tja, kun je doen. Maar dat is zonde van de tijd. Niet curieus en leerzaam genoeg.”
Zondag 7 december van 17.00 tot 18.30 presenteert Hans Beerekamp in het Ketelhuis in Amsterdam de laatste editie van Het Schimmenrijk van 2014, met aandacht voor onder meer de carrières van decorontwerper Jacques Saulnier (Providence, Un amour de Swann) en televisieproducent Glen A. Larson (Battlestar Galactica, Knight Rider).
HP/De Tijd geeft tweemaal twee kaarten weg. Mail uw grootste verlies van 2014 in de internationale filmwereld mét motivatie naar [email protected]. De twee meest verrassende inzendingen krijgen bericht van ons en kunnen zondag hun kaarten ophalen bij de kassa van het Ketelhuis.
