Spring naar de content

De beste voetballer van Algerije uit de tijd dat Algerije nog helemaal niet bestond

Op 7 mei 1945, om 41 minuten over twee in de ochtend, tekent de Duitse Wehrmacht-generaal Alfred Jodl een document waarin onder meer de volgende zin voorkomt: “Alle strijdkrachten onder Duits gezag staken hun actieve operaties om 23.01 centraal Europese tijd op 8 mei 1945.”

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Frank Heinen

Zo’n tweeduizend kilometer zuidelijker, aan de Afrikaanse zijde van de Middellandse Zee maar nog altijd op Frans grondgebied, in Setif, een stad in het uiterste noorden van Algerije, breken diezelfde dag rellen uit: meer dan honderd pied-noirs, Franse kolonisten, worden gelyncht door een menigte moslims die aan de horizon iets zien gloren dat verdacht veel op vrijheid lijkt.
De gruwelijke moordpartij vereist vergelding. Die komt er, en niet zo zuinig ook: het Franse leger gaat de straten op, executeert willekeurige voorbijgangers en bombardeert afgelegen dorpen in alle uithoeken van het land.
Hoeveel slachtoffers er die dag en de daaropvolgende dagen precies vallen in Setif, wordt nooit duidelijk. Geschiedkundigen houden het op een getal tussen de 15 en de 20. Duizend.

Een land dat het zijne niet is
Op diezelfde dag, 8 mei 1945, is Rachid Mekhloufi een jongetje van acht. Hij woont in Setif en is getuige van slachtingen die hij een leven lang op de rommelzolder van zijn geheugen zal bewaren.
De geur van oud bloed en rottende lijken verdwijnt nooit meer helemaal uit zijn neus.
Wanneer in 1954 de Algerijnse Onafhankelijkheidsoorlog uitbreekt, verhuist Rachid – zeventien pas – naar het land van de overheerser. Hij belandt in Saint-Etienne, en gaat er voetballen voor de plaatselijke Assocation Sportive. Een andere Algerijnse speler, Setboum, heeft hem aanbevolen bij trainer Jean Snella.
Rachid is goed. Eenmaal in het eerste van Saint-Etienne vormt hij een gouden voorhoede met Kees Rijvers en de Kameroener Eugene N’Jo Lea. Zodra Mekhloufi eenmaal goed in de ploeg is geïntegreerd, wordt Saint-Etienne in het seizoen ’56-’57 onbedreigd landskampioen. Hij speelt zelfs zo uitstekend dat hij wordt gevraagd om te komen spelen voor het Franse nationale team. Rachid gaat akkoord en speelt vier keer voor een land dat zijn land helemaal niet is. Algerije bestaat dan alleen nog in de harten van zijn inwoners.
In feite wordt Rachid Mekhloufi gewoon gekoloniseerd. Hij behaalt, o ironie, zijn misschien wel grootste succes als speler wanneer hij op 14 juli 1957 in Buenos Aires wereldkampioen wordt met een team van Franse militairen…
Rachid Mekhloufi is hard op weg een Fransman met een kleurtje te worden.

Tot 1958, een paar weken voor het WK in Zweden, waar Rachid Mekhloufi zijn krachten zal gaan meten met Pelé, Liedholm, Fritz Walter en Garrincha.
Maar zo ver komt het dus niet.
Het einde van de Algerijnse Onafhankelijkheidsoorlog is nog niet in zicht en Rachid Mekhloufi wordt gevraagd om naar Tunesië af te reizen en te gaan voetballen voor een FLN-team.
FLN. Het Algerijnse bevrijdingsfront.
Rachid weet wat een ‘ja’ betekent: wanneer hij gaat, kan hij niet meer terug. Dan kan hij nooit meer spelen voor het Franse elftal, of voor Saint-Etienne of voor welke ander land  ook.
En weer gaat hij akkoord, dit keer om te gaan spelen voor een land dat helemaal niet bestaat, maar dat wel het zijne is.
Het WK van 1958 – waar de Fransman Just Fontaine in zijn plaats een wereldster wordt door dertien doelpunten te maken in krap zes wedstrijden – gaat aan Rachid Mekhloufi voorbij, maar hij kan er niet om treuren.
Onder zijn leiding speelt FLN verschillende wedstrijden tegen bevriende landen, maar het werkelijke doel ligt elders: Rachid en zijn teamgenoten groeien uit tot symbolen van de jarenlange, bloedige onafhankelijkheidsstrijd in hun moederland.

Beste Speler van Frankrijk
Als hij geen nationale held is, speelt Rachid zijn wedstrijden voor Servette, in het eeuwig neutrale Zwitserland. Ook daar wordt hij kampioen, als een vanzelfsprekende terzijde bij zijn loopbaan.
Op 19 maart 1962 ondertekent president De Gaulle in Évian-les-Bains de Verdragen van Évian en eindigt de Algerijnse Oorlog. Vier maanden later, op 1 juli, stemt 99 procent van de Algerijnse bevolking voor onafhankelijkheid.
In december 1962 keert Rachid Mekhloufi terug naar Saint-Etienne.
Bij zijn eerste balcontact in meer dan vier jaar ontploft het Stade Geoffrey-Guichard bijkans.
Hij zal nog zes jaar blijven, een periode waarin hij nogmaals kampioen van Frankrijk wordt en een keer wordt uitgeroepen tot de Beste Speler van Frankrijk.

Later wordt Rachid Mekhloufi nog trainer, bij Bastia en bij het Algerijnse elftal. Hij eindigt, zoals dat nou eenmaal gaat met nationale helden, als voorzitter van de voetbalbond van een land dat voor een klein beetje helemaal alleen van hem is.

Onderwerpen