Kabinet op knappen: artsenkeuze lijkt Waterloo van Rutte II te kunnen worden
Het conflict over de beperking van de artsenkeuze loopt hoog, zeer hoog op.
Voor VVD-minister Edith Schippers (Volksgezondheid) was het plan het sluitstuk van haar beleid en tevens een belangrijke bezuinigingsmaatregel, goed voor 1 miljard euro. Nadat gisteren drie PvdA-senatoren onverwachts tegen het plan stemden, verkeert het kabinet dan ook in crisis.
Minister Schippers, die de afgelopen twee jaar de maatregel heeft voorbereid met de sector, binnen de coalitie en met de bevriende oppositiepartijen D66, ChristenUnie en de SGP, is woest. Volgens de welbekende ‘bronnen aan het Binnenhof’ is de kans aanzienlijk dat zij opstapt als het plan er niet alsnog doorheen komt. Als dat gebeurt, valt zeer waarschijnlijk ook het doek voor Rutte II.
Koortsachtig wordt er dan ook overlegd om de kwestie tot een goed einde te brengen. Maar de drie dissidente senatoren, Guusje ter Horst, Adri Duivesteijn en Marijke Linthorst, lijken ook na een nacht slapen niet van plan hun mening te wijzigen. “Zolang deze PvdA-fractie er zit, zal het wetsvoorstel het niet halen,” sprak Ter Horst klare taal gisteravond; vandaag laat Linthorst weten dat aanpassing van het voorstel de principiële bezwaren niet wegneemt en dat het een onevenwichtig voorstel blijft.
Principiële bezwaren van PvdA’ers zijn te begrijpen: het verkiezingsprogramma van de partij zegt de marktwerking in de zorg te willen stoppen, terwijl deze wet juist precies dat bevordert. De taak van de Eerste Kamer is echter wetgeving te beoordelen op deugdelijkheid en samenhang. Daar zouden dergelijke partijpolitieke bezwaren niet in mee moeten wegen, maar dat dit meespeelt bij de dissidenten – die overigens alle drie uit de Eerste Kamer moeten vertrekken en dus geen plekje meer hoeven te verdedigen – is zeker niet uitgesloten.
Volgens de dissidenten heeft men vooraf aangegeven te willen meewerken aan een oplossing. Daar de wet pas in 2016 van kracht gaat, was er volgens hen bovendien geen haast met de stemming die gisteren plaatsvond. Minister Schippers zou hun de gevraagde ruimte echter niet geboden hebben. Het pistool werd de drie tegen de borst gezet, met als gevolg dat ze weigerden mee te werken. De VVD eist dat het conflict vandaag nog wordt opgelost, maar dat lijkt een onhaalbare eis.
Eén van de partijen zal dus moeten inbinden en publiekelijk gezichtsverlies lijden, of het tweede kabinet-Rutte zou weleens kunnen vallen. “Het voortbestaan hangt aan een zijden draadje,” analyseert Jos Heymans voor RTL Nieuws in een stuk onder de kop “Einde kabinet lijkt in zicht’. De komende uren zal meer duidelijk worden over de door Geert Wilders geroken ‘geur van ontbinding’.
