Spring naar de content

Stripjournalist Eva Hilhorst: ‘Blij dat men nu inziet hoeveel een tekening kan zeggen’

In de nasleep van de terreuraanslag op Charlie Hebdo verrijkt het Persmuseum zijn expositie over stripjournalistiek met een serie dagbladvoorpagina’s die vorige week verschenen in binnen- en buitenland. En – natuurlijk – is er ook een vitrine te zien met een reeks Hebdo’s uit de afgelopen vijftig jaar. Een interview met tekenend journalist Eva Hilhorst, over de strip en de cartoon als journalistiek genre.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Kevin van Vliet

De expositie ‘Stripjournalistiek – De tekenaar als verslaggever’ staat stil bij een in Nederland relatief jong fenomeen: de striptekening als journalistiek verslag. De Amerikaanse oorlogsverslaggever Joe Sacco maakt het genre begin jaren negentig groot door reportages te tekenen in conflictgebieden in de Gaza-strook, Bosnië, Irak en Tsjetsjenië.

Sacco’s werk is te bewonderen in het Persmuseum, naast dat van onder meer de Nederlandse stripjournalisten Jan Rothuizen (die maandelijks voor de Volkskrant ‘onontdekte plekken’ illustreert), Floor Rieder (wekelijks beeldt zij in het Parool een interview af), Aloys Oosterwijk (een bekend rechtbanktekenaar) en Eva Hilhorst.

Hilhorst (45) werkte tot voor kort in Brussel, waar ze voor Trouw een stripserie maakte over de Europese Commissie. Tegenwoordig tekent ze voor het grafische Amerikaanse tijdschrift Symbolia, en is ze bezig een online platform op te zetten voor stripjournalisten.

We kunnen na vorige week wel stellen: een afbeelding kan meer zeggen dan duizend woorden. Zegt een strip dan meer dan tienduizend woorden?
“Een strip combineert beeld met woord, en dat is de kracht van het journalistieke stripverhaal. Je kunt de lezer het gevoel geven dat hij bij de gebeurtenis is geweest die in de strip wordt beschreven, en dat hij niet alleen de feiten over die gebeurtenis leest. Het verschilt in die zin van een illustratie of van een cartoon.”

Een ander métier.
“Ja. Ik heb veel nagedacht over mijn vak door de moorden bij Charlie Hebdo, en ik voel veel verwantschap, maar kwam tot de conclusie dat zij niet hetzelfde doen. Een stripjournalist is niet uit op satire. Je kunt natuurlijk humor gebruiken in je verhaal, en kwesties uitvergroten, maar ik neem niet iets op de hak. Ik probeer neutraal te blijven, en objectief, voor zover dat mogelijk is. De strip is natuurlijk geschreven in mijn handschrift.”

Wat staat voor een stripjournalist hoger in het vaandel: het verhaal of de stijl?
“Het verhaal is denk ik belangrijker. Neem Joe Sacco. Je kunt niet om hem heen omdat zijn verhalen indringend en belangrijk zijn, maar de tekeningen die hij maakt vind ik niet mooi. En iemand als Jan Rothuizen tekent erg weinig, maar ook de boodschap die hij verkondigt in zijn strip is belangrijk.”

Echt populair kun je de journalistieke strip niet noemen in Nederland.
“Ik woonde tot 2013 in België, en daar is het meer ingeburgerd. In Nederland zie je het nog weinig in kranten en tijdschriften. Je ziet het bijvoorbeeld wel in de the New York Times en the Guardian, waar Olivier Kugler in tekent. Maar men zal er eerst aan moeten wennen om beeld te lezen in plaats van tekst.”

Al is daar vorige week wel verandering in gekomen. De tekenende journalist is voor het voetlicht gebracht.
“Ja. Al denkt nu wel iedereen: oh, je bent een tekenend journalist, net als zij bij Charlie Hebdo. Ik ben wel blij dat veel mensen zijn gaan inzien dat je met een tekening veel kunt zeggen. Vrij Nederland stond bomvol met cartoons, en op twitter regende het die dagen allerlei afbeeldingen.”

Ja, en ook jij stapte in de schoenen van de cartoonist.
“Ja! Charlie Hebdo moest naar mijn mening een doorstart krijgen, en je zag dat tekenaars wereldwijd die dag hun potloden oppakten om het werk door te zetten. Toen dacht ik aan Charlie’s Angels. De tekening heeft later een andere betekenis gekregen, omdat er ineens sprake zou zijn van hypocrisie als je jezelf Charlie ging noemen, zoals de figuren in mijn tekening doen. Ook ik wilde laten weten dat de tekening een belangrijk medium is.”

De expositie ‘Stripjournalistiek – De tekenaar als verslaggever’ is tot en met 1 maart te zien in het Persmuseum in Amsterdam. De hommage aan Charlie Hebdo is tot eind deze maand te bewonderen.

HP/De Tijd geeft dit weekend twee vrijkaarten weg voor de expositie. Stuur een mailtje met daarin uw naam en contactgegevens naar [email protected] en u maakt kans op gratis toegang.

Eva-Hilhorst-journ.strip2_
Door Eva Hilhorst

 

Floor-Rieder-Willie
Door Floor Rieder

 

3_ahin_doublepagespread-Olivier-Kugler
Door Olivier Kugler

 

Beeld: Persmuseum