Waarom het tweedehands e-book (voorlopig) bestaat
Het is ons een volstrekt raadsel waarom het Nederlands Uitgevers Verbond (NUV) zo blij is met de uitspraak die het Amsterdams Gerechtshof dinsdag deed in het kort geding tegen Tom Kabinet, de aanbieder van tweedehands e-books. Tom Kabinet moet sluiten, vindt het Gerechtshof, maar alleen omdat er te veel illegaal gedownloade e-books te koop staan. Tegen het doorverkopen van legale e-books heeft het Gerechtshof echter niets in te brengen. Waarmee het tweedehands e-book dus (voorlopig) officieel een feit is.
Tom Kabinet begon in juni vorig jaar met de handel in tweedehands e-books. Aanbieders moeten een verklaring ondertekenen dat zij het boek van hun computer, e-reader of tablet hebben verwijderd. Tom Kabinet zet er vervolgens een nieuw watermerk op en plaatst het op zijn site. Vanaf het begin hebben de Nederlandse uitgevers daartegen geageerd: zij vinden dat er helemaal geen tweedehands e-books bestaan en dat doorverkoop een inbreuk zou zijn op de rechten van schrijvers en uitgevers. En inderdaad, een e-book heb je nooit echt in je bezit: je hebt alleen de licentie gekocht om een bestandje te gebruiken.
Tom Kabinet beroept zich echter op een uitspraak van het Europees Gerechtshof uit 2012, waarin bepaald werd dat software wel degelijk mag worden doorverkocht als de oorspronkelijke eigenaar ze niet meer gebruikt. Het Amsterdamse Gerechtshof stelt in zijn uitspraak van dinsdag dat de vraag of dat ook voor e-books geldt nadere studie vereist en een nieuwe gang naar de rechtbank. Ze verwerpt daarmee die mogelijkheid dus niet. Naar het oordeel van de Amsterdamse rechtbank is vanwege de precedentwerking wereldwijd uitgezien, maar de gehoopte duidelijkheid is er niet gekomen.
Het sterke vermoeden dat er op de site van Tom Kabinet veel illegaal gedownloade e-books staan beschreven wij vorige week in deze kolommen al: er staan zelfs boeken op die nooit door een Nederlandse uitgever als e-book zijn uitgebracht maar waarschijnlijk door een enthousiaste amateur zijn ingescand en vervolgens op internet zijn gezet. Bij Tom Kabinet zijn ook aanbieders actief met wel 1000 boeken. Ook dat doet illegaliteit vermoeden want dergelijke grote bestanden zijn zonder grote moeite via diverse torrentsites te downloaden.
Tom Kabinet, waarop inmiddels 30.000 boeken staan, moet van de rechter de site binnen 3 dagen sluiten, op straffe van een dwangsom van 1000 euro per dag. Het bedrijf zegt in een reactie gewoon door te gaan met de verkoop van legale tweedehands e-books: het zou een manier hebben weten te vinden om de illegale e-books snel te verwijderen, zelfs binnen twee dagen. Een tip alvast: let op e-books zonder cover en met veel duidelijke scanfouten.
