Het grote bewegen in onderhandelingen met Griekenland is begonnen
Nadat het uiterst linkse Syriza in Griekenland aan de macht was gekomen ging het aanvankelijk hard tegen hard tussen de EU-lidstaten en de nieuwe Griekse regering onder leiding van premier Alexis Tsipras, die af wil van de hervormingen en saneringen waaraan het land zich gecommitteerd heeft in ruil voor financiële steun. Na de harde confrontatie is nu echter het grote bewegen begonnen.
Jean-Claude Juncker vloog er voorafgaand aan de verkiezingen in Griekenland al met een gestrekt been in. “Ik denk dat de Grieken, die een zeer moeilijk bestaan hebben, zeer goed weten wat een verkeerde uitkomst van de verkiezingen zou betekenen voor Griekenland en de Eurozone. (–) Ik zou niet willen dat er extreme krachten aan de macht komen,” aldus de voorzitter van de Europese Commissie. Zonder Syriza expliciet te noemen, maakte Juncker duidelijk dat hij niet zat te wachten op de linkse club die nu de scepter zwaait in Griekenland.
Kort na de ‘verkeerde uitkomst’ klonk er wederom oorlogsretoriek uit Europa. Angela Merkel liet weten dat de Grieken de afgesproken hervormingen en begrotingssaneringen moesten nakomen, Christine Lagarde van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) gaf aan dat er geen voorkeursbehandeling zou komen, en ook eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem zei dat wie in de eurozone wil blijven zich aan de afspraken moet houden.
De harde bewoordingen waren het startschot van de onderhandelingen om een ‘Grexit’ te voorkomen. Nadat de stellingen waren ingenomen, is nu het grote bewegen begonnen. Letterlijk, de Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis is bezig aan een Europese charmetour en bezocht gisteren zijn Franse evenknie Michel Sapin, die na afloop van het gesprek te kennen gaf dat Frankrijk ‘meer dan bereid’ is om Griekenland te helpen. Premier Tsipras verklaarde zelf al er ‘absoluut vertrouwen’ in te hebben dat een Grexit voorkomen wordt.
Jean-Claude Juncker zei op zijn beurt dat hij de door de Grieken gehate trojka (EU, ECB en IMF) wilde afschaffen en er een alternatief voor zou verzinnen, en ook Barack Obama sprak sussende woorden: op een land in een depressie, zoals Griekenland, kan geen druk meer worden gezet, aldus de Amerikaanse president; er moet naar een groeistrategie worden gezocht.
Die groeistrategie moet ertoe leiden dat de Griekse economie aantrekt en het land kan gaan denken aan terugbetalen. En dat is meteen het belangrijkste punt dat nog op de onderhandelingstafel ligt: blijft dat enorme bedrag staan of niet? Is er sprake van uitstel en wellicht extra leningen, of wordt er ook geld kwijtgescholden?
Op dat punt is er vooralsnog weinig beweging. Duitsland, Nederland en ook Frankrijk hebben zich expliciet uitgesproken tegen kwijtschelding. Maar dat is wel wat steeds meer economen als onvermijdelijk beschouwen. Wil een Grexit voorkomen worden, dan zal de schuld moeten worden verlaagd, stellen zij.
Over de impact van een eventuele Griekse uittreding uit de eurozone wordt (lichtzinnig) gesproken als ‘financieel te overzien‘, maar deze kan verstrekkende gevolgen hebben. Als er één land uit de euro stapt, wordt bij elk volgend incident in bijvoorbeeld Portugal meteen over mogelijke uittreding gesproken, wat de positie van de euro als stabiele munt ondermijnt.
“At that point, investors will wonder whether the eurozone is still a monetary union or just a loose single currency regime with wide entrance and exit doors,” waarschuwt The Financial Times.
Griekenland zou zich bovendien meer op Rusland kunnen gaan richten, en dat kan politieke gevolgen hebben, zoals bleek bij de op het nippertje verlengde EU-sancties tegen de Russen. Immers, een vertrek uit de eurozone betekent geen vertrek uit de EU.
Het grote bewegen mag dan zijn begonnen, waarheen het zal leiden is nog verre van zeker.
