Spring naar de content

Hitsig of braaf? Hooggespannen verwachtingen verfilming ‘Vijftig tinten grijs’

Deze week zal het vermoedelijk succesvolle Fifty Shades of Grey een wereldwijd debuut beleven. In Nederland is de film te zien in 121 bioscopen. De verfilming van de bestseller van E.L. James was onvermijdelijk, maar aan de vooravond van de première rijst de vraag: kan de film net zo veel losmaken bij de kijkers als de boektrilogie dat deed bij de lezers?

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Kevin van Vliet

In de roman Vijftig tinten grijs wordt de erotische verhouding tussen de multimiljonair Christian Grey en de literatuurstudente Anastasia Steele beschreven. E.L. James (nom de guerre van Erika Leonard) publiceerde haar seksueel getinte schrijfsels in eerste instantie online, als zogenaamde ‘fan fiction’ die voortkwam uit haar liefde voor de succesvolle Twilight-boeken van Stephenie Meyer. James herschreef de verhalen en gaf ze uit als een op zichzelf staande driedelige romanserie, die inmiddels te boek staat als de bijbel van de vrouwelijke seksuele fantasie.

Agressief in de slaapkamer
Er gingen ruim 100 miljoen exemplaren van de drie boeken over de toonbank, en ze deden het nodige stof opwaaien. Expliciet beschreven sm-passages, bijvoorbeeld, waarin allerhande seksspeeltjes de revue passeren. Daarnaast zou Fifty Shades of Grey vrouwelijke onderdrukking en agressivie in de slaapkamer rechtvaardigen. Er verscheen zelfs een wetenschappelijk artikel onder de kop ‘Double Crap! Abuse and Harmed Identity in Fifty Shades of Grey’, waarin werd geconcludeerd dat de relatie tussen de onderdanige Steele en dominante Grey kenmerken van emotioneel geweld vertoonde.

Hoe de scènes tot stand zullen komen op het witte doek, is de grote vraag. De erotiek in het boek is niet beschreven zoals Jan Wolkers dat deed in Turks Fruit, wat de reden is dat Fifty Shades ook wel ‘mommy porn’ wordt genoemd. Niettemin staat het boek bol van de seksuele taferelen. De Amerikaanse filmbrancheorganisatie MPAA heeft de film geclassificeerd als ‘Restricted’, wat betekent dat tieners jonger dan zeventien jaar alleen met ouderlijk toezicht welkom zijn in de bioscoopzaal. De reden: ‘sterk seksueel getinte inhoud, ook in de dialoog, ongewoon gedrag en onverbloemd naakt’.

Statusporno
De wereldwijde première op Valentijnsdag, een speciale Ladies Night voor de Nederlandse fan – de film moet en zal een commercieel succes worden. Om aanvangspubliciteit zitten de makers in ieder geval niet verlegen. Een filmtrailer die in een week tijd 100 miljoen keer werd bekeken, een muzikale bijdrage van Beyoncé, de oproep tot een boycot vanuit gelovige kringen en een verbod op zweepjes in bioscopen.

Op de website van The Guardian verscheen maandag een kritisch artikel waarin auteur John Patterson zich verbaast over alle heisa en hij de film omschrijft als ‘statusporno’. De kijker ziet limousines, penthouses en helikopterplatformen, maar nooit een natte vlek in het bed of een gescheurd condoom op het tapijt.

In een interview met diezelfde krant vertelde hoofdrolspeler Jamie Dornan dat zijn edele delen inderdaad niet te zien zullen zijn in de film, en daarmee ontlopen de makers het risico dat hun film taboe wordt verklaard voor de jongere kijkers, zoals recente Hollywoodproducties als Shame (met Michael Fassbender als seksverslaafde) en Nymphomaniac (waarin Lars von Trier zijn acteurs ongecensureerd laat copuleren). Het vermoeden wordt gewekt dat de makers van Fifty Shades niet de beelden zullen leveren die door menig vrouwenhoofd schoten bij het lezen van de hitsige passages. Dat zou immers voor een NC-17-classificatie kunnen zorgen, waarbij iedereen jonger dan zeventien jaar wordt geweerd uit de bioscoopzalen. En dat jeugdige gedeelte van de markt kun je natuurlijk moeilijk laten lopen.

De verfilming van Fifty Shades of Grey is in elk geval een slimme zet om het commerciële succes van de boekenreeks te verlengen. Of het de kijkers wereldwijd rode oortjes weet te bezorgen, zal de tijd moeten leren. Een kleine indruk geeft onderstaand promotiemateriaal, waarin een en ander aan de verbeelding van de kijker wordt overgelaten. Houd het spannend, zo lijkt het credo te luiden.