Spring naar de content

Waarom The Beatles zo groot konden worden

Jaren na dato wordt weleens geroepen dat het succes van The Beatles ongeëvenaard is. De ongekende populariteit, de spraakmakende bandleden en niet te vergeten de trouwe fans. Toch is er zo nu en dan een producent, platenmaatschappij of muziekrecensent die meent op een incarnatie van The Beatles te zijn gestuit. Het jonge Amerikaanse medium Mic betoogt dat er nooit meer een band zoals The Beatles zal ontstaan. Een terechte constatering?

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Fabienne Meijer

Vier gelijken
The Beatles beleefden hun hoogtijdagen in de jaren zestig, in Groot-Brittannië en ver daarbuiten. Ze toerden voornamelijk door eigen land, het Europese vasteland en de Verenigde Staten, maar zetten daar in 1966 een punt achter. De zogenaamde Beatlemania werd hun te veel. Ringo Starr liet in The Beatles Anthology weten dat het voelde ‘alsof mensen niet kwamen om onze muziek te horen, maar om ons te zien. Zodra we het eerste nummer inzetten, overstemde het geschreeuw alle muziek.’

Rolling Stone en Digital Music News stellen dat de Beatles, of eigenlijk alle bands van toen, daarmee verschillen van de huidige generatie muzikanten. Tegenwoordig brengt een wereldtournee meer geld in het laatje dan een nieuw album. Je zou zelfs kunnen stellen dat the Beatles hierin al verschilden van tijdgenoten als The Rolling Stones, een groep die decennialang vele zalen en stadions vulde.

The Daily Beast stelt dat de populariteit van The Beatles onder muziekluisteraars deels kan worden toegeschreven aan het feit dat de bandleden zich presenteerden als een hechte groep. Waar de focus voorheen lag op het individu (denk aan Elvis Presley) of de frontman (zoals Bill Haley & The Comets), presenteerden de Beatles zich als gelijken. De vriendschap tussen John, Paul, Ringo, George en Ringo werd hechter naarmate zij succesvoller werden. Niemand buiten hun groepje begreep meer hoe het was om een Beatle te zijn.

Recording Artists
De Beatles konden het zich, vanwege hun goed verkopende albums, veroorloven om na 1966 in de studio te blijven en zo te groeien als artiesten. Zo vonden zij de term ‘recording artist’ uit: de muzikant die voornamelijk tijd in de studio doorbrengt om platen op te nemen in plaats van constant optredens te geven. Trendsettend, zou je het kun noemen.

Tegenwoordig, zo schrijft Rick Carnes van The Huffington Post, zijn dergelijke artiesten nauwelijks meer te vinden. Grote opnamestudio’s verdwijnen, en het vinden van de beste geluidskwaliteit is een haast onmogelijke opgave geworden. De hedendaagse popster is vaak vooral met zijn imago bezig, en met het verkopen van tickets voor zijn live-shows. Het streamen en illegaal downloaden van muziek heeft immers tot gevolg dat het verkopen van plaatjes alleen niet langer genoeg is om de rekeningen van te betalen.

Uiteraard moeten we stellen dat de muziekindustrie van de jaren zestig van de vorige eeuw en het decennium waarin wij nu leven aanzienlijk van elkaar verschillen. Dat The Beatles dé grote naam was in die jaren zestig, leidt ertoe dat succesvolle artiesten van nu weleens met de Fab Four worden vergeleken door producenten, recensenten of platenmaatschappijen. ‘De nieuwe Beatles’, lees je dan. Zo was daar bijvoorbeeld Oasis, de band die zichzelf gelijkstelde aan The Beatles. Paul McCartney noemde deze uitspraak in een interview met Q Magazine ooit de doodssteek voor Oasis.

De nieuwe Beatles
Een recenter voorbeeld is One Direction, de o zo begeerde boyband uit Engeland. McCartney wilde in 2012 nog niet zo ver gaan om hen te vergelijken met zijn eigen succesband, vanwege de druk die dit op hen zou leggen. In 2013 durfde hij echter toe te geven dat er overeenkomsten waren tussen The Beatles en One Direction. De jongens konden zingen, maakten goede platen en kregen veel aandacht van meisjes. Laatst kwam Sp!ts met het nieuws dat ‘1D populairder dan Elvis en The Beatles samen’ was. De jongensgroep had namelijk bijna drie keer zo veel merchandise-producten verkocht als de The King en de Fab Four samen. Tja, populariteit kun je op verschillende wijzen definiëren.

Het predicaat ‘nieuwe Beatles’ werd 8 februari nog uitgedeeld door MTV, na het optreden van Rihanna, Kanye West en Paul McCartney op de Grammy-uitreiking. Hoewel de drie artiesten van geen partnership afwisten, vond MTV dat er meer dan genoeg bewijs was om een blijvende samenwerking te veronderstellen. Zo hadden alle drie de artiesten dezelfde outfit aan (een zwart pak), stonden ze op een rijtje (ja ja), en riep Kanye tijdens het optreden ‘Paul!’ naar Paul, iets wat – volgens MTV – alleen echte bandleden kunnen doen.

Paul McCartney
Het is wat ridicuul, maar er wordt weleens de suggestie gewekt dat Paul McCartney alleen groter is dan the Beatles samen. In zijn periode na the Beatles, toen hij deel uitmaakte van de band Wings, was hij namelijk eveneens bijzonder succesvol. Sommigen vragen zich af of hij daarmee the Beatles overschaduwd heeft. Wings ontving bijvoorbeeld een Oscarnominatie voor de muzikale bijdrage aan de Bondfilm Live and Let Die uit 1972, iets wat the Beatles nooit kregen. (Het bleef overigens bij een nominatie.)

En dat is niet het enige. McCartney is nog steeds actief als artiest. In zijn eentje en in zijn Wings-tijd heeft hij zijn repertoire aanzienlijk uitgebreid. Toch is het lastig om het succes van een band te vergelijken met het succes van een van de oprichters ervan. Volgens John Covach, directeur van de University of Rochester Institute for Popular Music, was McCartney alleen ‘succesvol, maar niet net zo succesvol als The Beatles’. Dat had volgens hem alles te maken met het feit dat McCartney tijdens zijn solocarrière vrij conservatief was, in tegenstelling tot het cutting edge-werk van The Beatles. Bovendien kreeg Paul bijna geen feedback meer op zijn werk. “Wie vertelt Paul McCartney dat iets wat hij in de studio doet niet goed genoeg is?”

Innoveren
Al met al is het dus bijzonder moeilijk om een antwoord te geven op de vraag of er ooit nog een band zal komen zoals the Beatles. Artiesten die eveneens zalen tot de nok toe weten te vullen met gillende fans zijn er genoeg. One Direction, Oasis, Jay Z, Kanye West – grote namen. Vindt ook Kanye West, overigens. Een aantal jaar geleden vergeleek hij zichzelf met Jezus, een nogal treurige analogie. John Lennon schreef daarentegen geschiedenis door ooit te stellen dat zijn Beatles ‘populairder waren dan Jezus”.

Volgens de website Mic werken fans de artiesten van nu ook nog eens tegen. Er is simpelweg te veel concurrentie van getalenteerde collega’s. Hierdoor is er weinig ruimte om nog te innoveren. En innoveren, dat is precies wat de Beatles deden.