Boris Lange en LifeHunters: kunst volgens een leeghoofd
Een paar jaar terug werd op theaterfestival De Parade een quiz gehouden, Pulp & Fictie. Er werden fragmenten voorgelezen van pulpschrijvers en grote literaire namen. Literaire schrijvers moesten vervolgens aangeven of het fragment uit laten we zeggen James Joyce kwam, of uit een doktersromannetje.
Een speelse manier om serieuze vragen te stellen. Om de niet altijd even heldere grenzen tussen pulp en literatuur aan te geven. In een filmpje voor LifeHunters probeerde Boris Lange pas iets vergelijkbaars. Maar dan dommer, flauwer en minder origineel. Hij plaatste een replica uit Ikea’s street art-collectie in het Museum Arnhem.
Kunstzinnige termen
Boris zette een interessante bril op, trok een groene broek aan en ging naast het kunstwerk staan. Hij vroeg nietsvermoedende museumbezoekers om hun mening, terwijl hijzelf wat kunstzinnig bedoelde termen uitkraamde. Wat bleek? Mensen geloofden echt dat dit hoge kunst was.
En Boris maar gniffelen. In het Parool zei hij dat hij het filmpje had gemaakt om aan te tonen dat er vaak onterecht heel high class over kunst wordt gedaan. Dat toont hij dus aan door eerst zelf heel ‘high class’ te doen over kunst. En vervolgens lachen als de mensen hem nog geloven ook.
Vreemde methode. Want waarom zouden de mensen denken dat dit géén belangrijk kunstwerk is? Het staat in een museum. Ze hebben net geld betaald om kunst te gaan zien. Met wat voor een instelling moeten ze anders een museum binnengaan? Dat elk schilderij misschien wel een Ikea-printje kan zijn? Een verborgen-cameratruc?
Rothko
Anders dan bij de literaire quiz op De Parade, zijn het hier niet eens kunstenaars, of zelfbenoemde kenners, die naar hun mening worden gevraagd – maar willekeurige museumbezoekers. Wat voor ‘high class’-pretenties worden er dan in godsnaam ontmaskerd? En trouwens, dat het ding bij de Ikea te koop is – maakt het dat meteen tot een lelijk, of waardeloos, kunstwerk? Boris lijkt te denken van wel. Een paar jaar geleden, misschien nog steeds wel, kon je Rothko-replica’s bij Ikea kopen. Rothko, typisch zo’n kunstenaar die niet in een museum thuishoort.
Natuurlijk wordt er veel onzin verkocht over kunst. Natuurlijk wordt er veel onzin verkocht áls kunst. Dat is al zo’n zestig jaar geen gewaagd inzicht meer. Boris Lange en LifeHunters tonen niet zozeer de stupiditeit van de kunstwereld aan – eerder die van de makers van leeghoofdige filmpjes. Mensen die denken dat je iets belachelijk kunt maken waar je werkelijk niks van begrijpt.
