De hysterie van droevige Directioners is te begrijpen
Eerder deze week kwam het wereldschokkende, hartverscheurend nieuws naar buiten: de 22-jarige Zayn Malik heeft de boyband One Direction de rug toegekeerd. De zorgvuldig door Simon Cowell geboetseerde popgroep is na vijf jaar opeens een kwartet in plaats van een kwintet. Digitaal brekende tienermeisjesharten en hysterisch hashtaggehuil domineren de sociale media sindsdien. Overdreven? Ontzettend. Begrijpelijk? Jawel.
Ik was een Directioner avant la lettre. Zeventien jaar geleden stond ik als puisterig bakvisje de longen uit mijn tienerlijf te schreeuwen bij een concert van de Backstreet Boys in het Gelredome. De enige manier om een kaartje te bemachtigen was uren voor de deur van een postkantoor bivakkeren. Mijn favoriete Backstreet Boy was de blonde Nick Carter, die zijn sluike haar als twee gordijntjes langs zijn bij nader inzien nogal nietszeggende gezicht had gedrapeerd. Dat hij een coltrui met korte mouwen droeg, weerhield me er niet van om mijn kamer vol te hangen met posters van zijn gelaat.
Verklaringen voor schreeuwende tienermeisjes
Onder medefans van de jongensgroep, die je toen nog niet online maar op de hoek van de straat of in een scoutingclubhuis trof, was het een soort statussymbool om de dag na het concert geen stem meer over te hebben – een krasserige, hese indicatie van je toewijding aan de vijf zoetgevooisde Amerikanen. Sinds halverwege de twintigste eeuw schreeuwden meisjes non-stop in ploegendienst naar Frank Sinatra, Elvis, The Beatles, de New Kids on the Block, Take That, de Backstreet Boys, de Jonas Brothers, Justin Bieber en One Direction.
Er zijn verschillende verklaringen waarom uitgerekend tienermeisjes zo graag en oorverdovend richting hun idolen schreeuwen. Auteur Rachel Simmons schreef in The Curse of the Good Girl dat ze zich van jongs af aan in het keurslijf van beleefdheid en bescheidenheid moeten wringen. Zo’n concert is een zeldzame gelegenheid om zich van alle decorum te kunnen ontdoen. Hoogleraar sociologie Michelle Janning stelt dat het schreeuwen als een vorm van seksuele expressie gezien kan worden, maar ook als een manier om controle te krijgen over een situatie. Meisjes kunnen zich al schreeuwend laten horen in een maatschappij waarin ze meestal overstemd worden.
Zelfbewuste zwanen
Met Nick, Howie, A.J., Kevin en Brian liep het anders af dan met Zayn, die slim genoeg was om op zijn hoogtepunt te stoppen. De Backstreet Boys zongen door tot ver na hun houdbaarheidsdatum en bestaan nog altijd, ook al zijn drie van de vijf ‘jongens’ de veertig inmiddels gepasseerd. Puisterige bakvisjes groeiden onderwijl uit tot prachtige zelfbewuste zwanen, kwamen bij zinnen en dropen bij bosjes af. De posters van mijn voormalige lieveling Nick, die later met zijn fitnesstrainer trouwde, moesten wijken voor een leger half ontblote Leonardo DiCaprio’s, dat na een paar jaar ook weer rechtsomkeert maakte. Als de theorie van Janning klopt, zal het oorverdovende meisjesgegil pas stoppen als jonge vrouwen gehoord worden in de maatschappij. Het is de vraag hoeveel boybands er tot die tijd nog zullen passeren.
