Paasprocessies in Spanje: mooie traditie of kitsch, eng en duur?
Het is de nacht van donderdag op vrijdag, een uurtje of twee. Op het Plaza Mayor, één van de bekendste pleinen in het centrum van Madrid, staan honderden mensen. Waar hier normaal gesproken rond dit tijdstip vooral wordt gedronken, gepraat, gelachen en gezoend, houden ze zich nu haast akelig stil. Gezinnen, oudere echtparen – op hun paasbest gekleed – en nieuwsgierige toeristen kijken met een ernstig gezicht toe hoe een processie voorbijtrekt. De zware trommels en het huilerige gezang galmen door over het hele plein.
Het is de zoveelste processie deze week, en de derde van deze Witte Donderdag. Niet alleen in Madrid, maar in zo’n beetje alle Spaanse steden en dorpen worden tijdens de Semana Santa, de ‘goede week’ die voorafgaat aan Pasen, processies gelopen, om het lijden van Jezus Christus en Maria in de straten zichtbaar te maken. Vooral in het katholieke zuiden, in de regio Andalusië, wordt het behoorlijk serieus aangepakt.
Wie voor het eerst zo’n processie meemaakt, kijkt er mogelijk wat vreemd van op. Een tikkeltje kitsch zijn de paso’s, vergulde platformen waar een lijdende Jezus of een droeve Maria op worden rondgedragen. Hiervoor worden vaak tientallen sterke mannen (geen vrouw gezien!) ingezet. Maar met name de boetelingen, die in grote gewaden en met puntvormige maskers meelopen, zijn een veelbesproken onderdeel: meer dan eens wordt de vergelijking met de Ku Klux Klan gemaakt.
De Spaanse krant El País vroeg buitenlanders hoe zij over deze bijzondere paastraditie dachten. De conclusie, in het kort: mysterieus en een tikkeltje eng. “Een sinister spektakel, dat eigenlijk tot het verleden lijkt te behoren”, meent Pia Davidsen, een Deense die al jaren vlakbij Barcelona woont. Ook Maura Quatorze uit Mozambique had het idee dat ze een paar eeuwen terug in de tijd ging toen ze voor het eerst een processie in Spanje meemaakte.
Vicky uit Massachusetts vraagt zich af of het geld dat voor de uitbundige processies wordt gebruikt, niet beter besteed kan worden. Daar is Magda, die uit Roemenië komt maar in Spanje werkt, het mee eens: “In mijn land hebben we ook processies, maar die zijn niet te vergelijken met de Spaanse. Ze zijn een stuk discreter en minder weelderig en duur.”
Daar lijken de toeschouwers op het Plaza Mayor deze nacht geen boodschap aan te hebben. Nog tot en met zondag staat Spanje in het teken van de Heilige Week. En vanaf maandag zien we wel weer.
