Waarom wij geen aparte e-books meer kopen
Dat het aandeel van e-books in de totale Nederlandse boekenverkoop dit eerste kwartaal van 2015 licht is gestegen (naar 5,2 procent) vergeleken met het eerste kwartaal van 2014 is niet het grote nieuws dat staat verborgen in de cijfers die het Centraal Boekhuis deze week naar buiten bracht, maar wel dat we vooral romans, spanning, romantiek en fantasy lezen op onze digitale apparaten: dat deel is met 73 procent bijna twee keer zo groot als bij fysieke boeken. Daar ligt het op 42 procent. Met andere woorden: wij bladeren merkwaardig genoeg niet in onze e-books, maar willen ze graag van kaft tot kaft lezen.
Dat lijkt een contradictio in terminis, maar is het niet: tot dusver behandelen uitgevers e-books op dezelfde manier als fysieke boeken. Een aaneengesloten stuk tekst waarin je niet of heel moeizaam van het ene deel naar het andere kan springen. Wonderlijk, want juist bij digitale boeken zijn de interactieve mogelijkheden veel talrijker. Maar bijvoorbeeld studie- of managementboeken en zelfs kinderboeken worden digitaal niet of nauwelijks verkocht. Bij kinderboeken is het onderscheid het duidelijkst: hebben die bij de fysieke boeken een aandeel van 23 procent, op de digitale markt blijven ze steken op een schamele 2 procent. Voor slimme uitgevers die de mogelijkheden wel benutten is er dus nog een wereld te winnen, want zelfs de kleinste kinderen bezitten tegenwoordig een tablet of telefoon.
Twee miljoen e-books
Er worden in Nederland elk jaar ongeveer twee miljoen e-books verkocht. Dat lijkt veel, maar is het niet want wij beschikken met zijn allen over bijna 20 miljoen apparaten waarop ze te lezen zijn: 10 miljoen smartphones, 8 miljoen tablets en 1,4 miljoen ereaders. Slechts 10 procent van de apparaathouders koopt dus jaarlijks een e-book. Dat wil niet zeggen dat ze er niet opstaan, want de digitale boekenmarkt in Nederland heeft onveranderd veel last van piraterij, illegaal en doorgaans gratis gedownloade e-books. Naar recente schattingen maken die 90 procent van de markt uit.
Voor een deel heeft dat ook te maken met het aanbod: je kan in Nederland tegenwoordig kiezen uit ruim 37.000 verschillende e-books, waar er fysiek ongeveer 80.000 beschikbaar zijn. Van de 60 boeken in de actuele bestsellerlijst is slechts 80 procent ook als e-book te krijgen. Conclusie: uitgevers doen er heel lang over om hun aanbod compleet te digitaliseren.
E-book in bibliotheek
Opvallend is verder de stijging van het aantal uitleningen van e-books, waarmee de Nederlandse bibliotheken vorig jaar zijn begonnen. Dat is nu al ongeveer half zo groot als het aantal verkopen, terwijl het aanbod bij de bibliotheken vele malen kleiner is. Dat geeft aardig weer welke kant het volgens de consument uitgaat. Die heeft geen zin om voor een e-book de volle mep te betalen. Als zich later dit jaar partijen melden die een ‘all-you-can-read’-model aanbieden voor een tientje per maand (en die komen er met zekerheid aan) zullen die een groot deel van de verkoopmarkt voor e-books opslokken. Dan is het individuele e-book in Nederland definitief nooit doorgebroken. Wie de cijfers nog eens rustig wil nazien kan dat hier doen.
