Griekse speltheoreticus Yanis Varoufakis offert zichzelf
Opeens knalden de beurzen in Europa afgelopen maandag vanuit een diepe roodstand omhoog naar winsten van vaak meer dan een procent. Aanleiding: de Griekse regering bracht een aantal wijzigingen aan in het team dat de onderhandelingen met de rest van Europa voert, nadat minister Varoufakis (Financiën) afgelopen weekend – naar men zegt – weer eens het bloed onder de nagels van zijn tegenstanders haalde.
Ik heb hier al eerder geschreven dat ik enorm geniet van Varoufakis, vooral ook omdat de rest van Europa totaal niet is voorbereid op zijn onderhandelingstechniek. Wat nu door Jeroen Dijsselbloem als zíjn overwinning wordt geclaimd zal binnenkort – om maar in de sfeer te blijven – waarschijnlijk een Pyrrusoverwinning blijken te zijn.
Varoufakis zit niet meer aan de onderhandelingstafel, en Dijsselbloem haastte het gisteren een gevolg van zijn handelen te noemen. Maar Yanis Varoufakis is nog altijd minister van Financiën van Griekenland, met een nauwelijks te overschatten invloed.
Intussen hebben zijn Europese collega’s veel te weinig naar Amerikaanse politieseries gekeken. Zouden ze dat wel hebben gedaan, dan zouden ze weten dat er zoiets bestaat als het ‘good cop, bad cop‘-principe, een eeuwenoude succesvolle wijze om de tegenstander te laten doorslaan. Gewoon een onderdeel van het spel. De bad cop maakt zijn opponenten helemaal horendol, tot zij – de problematiek uit het oog verliezend – nog maar één ding willen: weg met die man: dát is de oplossing.
Dan wordt de man als stuk in het spel geofferd en wordt de good cop gepresenteerd. Iedereen opgelucht, nu gaat het wel lukken. Maar aan de gespreksonderwerpen is niets veranderd.
De nieuwste pion is inmiddels gepresenteerd, ongetwijfeld onder regie van Varoufakis. Euclid Tsakalotos, de plaatsvervangend minister van Buitenlandse Zaken, krijgt de leiding over het onderhandelingsteam. Hij is geboren in Rotterdam. Dat moet wel goed zijn. Hij praat zacht en rustig. Ook dat is wat we willen. Maar als hoogleraar Economie aan de universiteit van Athene heeft hij standpunten ingenomen die weinig goeds voorspellen. In die periode gaf hij er meerdere malen blijk van te vinden dat er niks mis was met wat alom in Europa als oorzaken van de Griekse ellende wordt gezien. Integendeel: marktwerking, privatiseringen – dát is wat er mis is in Europa. Zelfs belastingontduiking zou in een zekere mate onderdeel zijn van de manier waarop Griekenland nu eenmaal is ingericht.
Intussen zitten ECB, IMF en Eurogroep in een spagaat. Met Varoufakis uit de weg valt er voorlopig veel minder te eisen. En met premier Tsipras’ aanzegging dat hij een eventueel compromis dat zijn verkiezingsbeloften zou breken in een referendum aan de Grieken wil voorleggen, geeft hij er én blijk van misschien wel de enige democraat in Europa te zijn, én is een oplossing nog ver weg.
