In de ban van Halbe Zijlstra
Met een kop koffie binnen handbereik ging ik dit weekend eens goed zitten voor het portret van Halbe Zijlstra in Het Parool. De VVD-fractievoorzitter en voormalig staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap timmert de laatste tijd hard aan de weg, las ik. Dat mag allemaal best – ze zouden er bij Ballast Nedam nog wat van kunnen leren – maar Halbe Zijlstra was voor mij toch een politieke verschijning die me weinig deed. Rechtlijnig, ambitieus, maar verder vooral erg Fries.
Sinds zaterdag ben ik echter in de ban van Halbe. “Halbe heeft haast”, zegt een prominente VVD’er in het stuk. Zoveel haast zelfs dat hij Mark Rutte voor het blok zette over bed, bad en boord: de VVD gaf te veel toe aan de PvdA vond Halbe en hij dreigde het kabinet te laten klappen. Hij maakt er bovendien geen geheim van dat hij Rutte wil opvolgen, en wordt binnen de partij als een van de belangrijkste kandidaten gezien. Ik zag Halbe tot nu toe als de adjudant van de premier, niet als uitdager.
Dat is allemaal nog tot daar aan toe, het is vooral de foto bij het artikel die blijft intrigeren. Halbe Zijlstra in een jaren-tachtigdecor achter een bar, mouwen opgestroopt en klaar om een gulzige klant te bedienen. Hij staat echter niet achter de biertap van een studentencorps, zoals elke VVD-minister van Justitie, maar achter de flessen priklimonade in de kantine van postduivenvereniging De Griffioen in Oosterwolde.
Een veelbetekenende foto. In mijn beleving is het nog altijd zo dat wie het in de politiek wil maken geldingsdrang moet hebben, het type ‘populairste jongen van de klas’ moet zijn geweest die jouw meisje afpakte – alleen al om te laten zien dat hij de baas is.* Zo niet Halbe, die probeerde er tevergeefs bij te horen. “Hij was geregeld de pispaal. Hij probeerde erbij te horen door grapjes te maken, maar die vond hij vooral zelf leuk”, aldus oud-klasgenoot Job Hamming in Het Parool. Zelfs bij de postduivenvereniging staken ze hem de gek aan, stuurden ze hem verknipte uitslagen op zodat het leek alsof hij had verloren. Lachen, want dat trok Halbe niet.
Wetmatigheden bieden houvast in het leven. Met een corpsachtergrond kom je bij de VVD terecht, met een Greenpeace- of postduivenverleden bij de PvdA of GroenLinks. Soms blijkt het nodig die vooroordelen bij te stellen, en moet je opnieuw kalibreren. Ik zit sinds dit weekend in dat proces. Is het werkelijk mogelijk dat iemand die studentenverenigingen afzeikt en werd gepest bij de postduivenvereniging van Oosterwolde de baas van Nederland, nee, zelfs de VVD kan worden?
Halbe Zijlstra heeft me van mijn stuk gebracht. Ik kijk nu met dezelfde ogen als Job Hamming naar de VVD-fractievoorzitter: “Ik verbaas me elke keer weer als ik hem op televisie zie.”
*Akkoord, Jan-Peter Balkenende heeft aangetoond dat het niet nodig is om het populairste jongetje van de klas te zijn om het ver te schoppen in de politiek, maar dit was het CDA en niet de VVD. Bovendien was er al jaren gedonder in de CDA-leiding en werd na het aftreden van Jaap de Hoop-Scheffer en Marnix van Rij de totaal onbekende Jan-Peter maar op het schild gehesen omdat die niemand kwaad kon doen.
