Hoe strafbaar is majesteitsschennis in de rest van de EU?
De aanklacht van het OM is inmiddels ingetrokken, maar even dreigde Abulkasim Al-Jaberi te worden vervolgd omdat hij publiekelijk de woorden ‘Fuck de koning’ had geroepen. 27 mei zou hij in eerste instantie voor de rechter verschijnen, omdat hij weigerde een boete van 500 euro. De tenlastelegging: majesteitsschennis, een daad waar – aldus het CBS – tussen 2010 en 2013 bij tien zaken op vervolging is overgegaan, vele malen meer dan de jaren ervoor. Maar hoe staat het eigenlijk buiten Nederland, wat betreft het beledigen van het koningshuis? HP/De Tijd zocht het uit.
België
Net als wij hebben onze zuiderburen een verbod op het beledigen van de koning. De Wet tot bestraffing van de beleedigingen aan den Koning stamt uit 1841 en maakt een onderscheid tussen het beledigen van de monarch als persoon en het beledigen van de functie. Het is in België toegestaan om je publiekelijk uit te laten tegen het koningshuis, zolang de koning of koningin zelf niet wordt beledigd. In de praktijk zijn er in de afgelopen jaren maar weinig veroordelingen geweest. De laatst bekende zaak stamt uit 2006, toen werd een man veroordeeld tot een gevangenisstraf van acht maanden en een boete van 3.300 euro. Wel is in 2005 de wet die het beledigen van buitenlandse staatshoofden strafbaar stelde, afgeschaft.
Verenigd Koninkrijk
Het koningshuis van het Verenigd Koninkrijk lijkt op een hoger voetstuk te staan dan de Oranjes, alleen al het volkslied dat direct naar een goddelijke macht roept om het koningshuis te beschermen lijkt daar het bewijs van. Wetgeving omtrent het beledigen van het veelbesproken koningshuis is er echter niet, waar de nogal uitgesproken Britse roddelpers weer het bewijs van is. De media aldaar hebben vrij spel wat betreft het uitmeten van ieder schandaal – en dat waren er nogal wat in de afgelopen jaren – zonder veroordeeld te worden wegens majesteitsschennis. Juridisch gezien is het beledigen van het koningshuis wel verboden, maar in de praktijk heeft er sinds 1840 geen veroordeling meer plaats gevonden.
Spanje
Spanje treedt streng op tegen het beledigen van het koningshuis. In 2008 werden twee demonstranten veroordeeld tot een geldboete van 2.700 euro voor het verbranden van een foto van het koninklijk paar. In 2014 werden twee activisten veroordeeld voor eenzelfde overtreding. Voor het verbranden van de foto van de net afgetreden Juan Carlos moesten ze 900 euro betalen. De rechter oordeelde dat het beledigen van het koningshuis niet onder de vrijheid van meningsuiting valt. Ook op de media wordt in Spanje streng toegezien: het satirische blad El Jueves werd in 2007 beboet voor een afbeelding van koning Felipe en zijn vrouw die seks hadden.
Denemarken
In Denemarken is het officieel gezien wel verboden het koningshuis te beledigen, maar de wet die dit verbiedt wordt niet actief gebruikt. Het beledigen van een machtshebber valt onder ‘laster’ in het wetboek, en dus onder dezelfde regels als het beledigen van een willekeurige landgenoot. De aanklager heeft echter het recht een hogere straf te eisen als er een machtshebber of monarch wordt beledigd, al is maar één keer gebeurd. In 2011 heeft het Openbaar Minsterie van Denemarken voor het eerst iemand aangeklaagd op basis van deze wet. Het ging om 11 milieuactivisten die de orde verstoord zouden hebben bij een koninklijk diner. Uiteindelijk zijn de activisten alleen veroordeeld voor de andere aanklachten, maar niet voor majesteitsschennis zelf.
