Moederboeken: schrijvers over de vrouw die hen baarde
Het begint een trend te worden: schrijvers die de vrouw die hen baarde tot onderwerp te nemen. Soms met haar instemming, zoals bij de Grunbergjes. Maar soms ook pas na haar dood – om ruzie te voorkomen. Een kleine rondgang, plus tips voor de moederbiograaf in spe.
Waarom duurde het zo lang voordat hij over zijn moeder schreef? Adriaan van Dis gaat rechtop zitten en zegt: “Ze moest eerst dood zijn.” De zaal lacht bedremmeld. Ja, herhaalt de schrijver, die voelt dat hij beet heeft, ze moest dood zijn. “Anders had ik dit niet kunnen schrijven.” Hij reikt naar het tafeltje waarop zijn laatste boek Ik kom terug ligt, bladert erin, trekt zijn chokertje recht en leest voor: “Ik gleed van haar af, ze sprong op mijn rug en bereed me als een amazone. Haar hand zocht mijn strot, ze keelde me, haar ringen ketsten als een paardenbit tegen mijn tanden. Ik schreeuwde, maar er kwam geen woord uit, ik rook haar, snoof haar, at haar. Ze stonk naar pis. Mijn bed tolde. Ik was naakt en ik beklom haar.” Triomfantelijk kijkt hij de zaal in. “Begrijpt u nu waarom ze eerst dood moest zijn?” Het bovenstaande speelde zich enkele maanden geleden af, op het literair festival Winternachten. Adriaan van Dis was er te gast. Hij had net, na lang wachten, een boek over zijn moeder uitgebracht.
Hij is de enige niet. Maarten ’t Hart publiceerde onlangs een boek over zijn overleden moeder, Arnon Grunberg werkt aan een roman over zijn onlangs overleden moeder, essayist Mohammed Benzakour schreef een boek over zijn bijna dode moeder, Tommy Wieringa sprak over zijn terminaal zieke moeder in de documentaireserie Mijn moeder en ik. Ischa Meijers Brief aan mijn moeder werd vorige maand heruitgegeven.
En dat is slechts een kleine greep uit de onlangs verschenen ‘moederboeken’. Nee, moeder krijgt dit jaar op moederdag geen bos bloemen of ontbijt op bed. Moeder krijgt een boek. Haar eigen boek. Maar of ze daar zo blij mee is?
Het complete artikel van Yaël Vinckx leest in de HP/De Tijd die nu in de winkel ligt. Lees hem hier digitaal, of sluit hier een voordelig abonnement af.
