Sluit álle ov-poortjes, zo snel mogelijk
Over sommige zaken kun je je opwinden, bij andere kwesties wint verbazing het van woede. Het niet sluiten van ov-poortjes op Nederlandse stations viel voor mij in die laatste categorie. Zo moeilijk kan dat namelijk niet zijn. De poortjes staan er op de meeste stations al een paar jaar, je hoeft ze alleen nog maar even dicht te doen.
Vorige week werden de poortjes op Rotterdam Centraal gesloten, zodat reizigers zonder geldig vervoersbewijs de toegang ontzegd werd tot de perrons. Op de eerste avonden wilde nog weleens iemand over zo’n poortje heen springen – het is mij een raadsel waarom je poortjes maakt waar je gemakkelijk overheen kunt springen, is de term horde dan niet meer op zijn plek? – maar zelfs dat was na een paar dagen afgelopen. Gisteren meldde de NS dat de kaartverkoop op Rotterdam CS is toegenomen en het aantal zwartrijders afgenomen. Dat is eigenlijk geen nieuws want iedereen weet dat een en een twee is, maar het kan soms geen kwaad dat weer eens bevestigd te zien.
Mondjesmaat volgen poortjessluitingen op andere stations. De NS meldt op de site dat u via deze stapsgewijze sluiting ‘kunt wennen aan de toekomstige situatie waarbij op 82 stations (van de in totaal 410 stations) via een poortje toegang tot het station wordt verkregen’.
De NS wil dus op 20 procent van de Nederlandse treinstations de poortjes gaan sluiten. Het schijnt op sommige stations nogal een operatie te zijn om poortjes te plaatsen omdat bij de bouw van veel stations geen rekening is gehouden met deze technologische ontwikkeling, maar het lijkt me desalniettemin een investering die zichzelf terugverdient.
Allereerst omdat we door zwartrijders veel geld mislopen. Ik ben niet van het type dat gepikeerd ‘heb ik voor niks een kaartje gekocht!’ roept als ik niet wordt gecontroleerd, maar pakte vroeger – zeker in mijn studententijd – nog weleens zwart de metro. De pakkans was zo klein dat het risico voor de arme student wel te nemen was. Niet iets om trots op te zijn. Het is beter om mensen gewoon de optie te ontnemen.
Belangrijker dan het financiële aspect is de sociale veiligheid en frustratie van conducteurs en reizigers. Zwartrijders veroorzaken een groot deel van de overlast in de trein, alleen de afgelopen maand ontstonden er nog twee geweldsincidenten nadat conducteurs zwartrijders beboetten. Het was terecht aanleiding voor conducteurs om het werk neer te leggen. De onveiligheid brengt kosten met zich mee (spoorwegpolitie, veiligheidstrainingen, overspannen conducteurs en stakingen), maar bovenal is er de noodzaak de veiligheid op het spoor te vergroten. Het plaatsen en sluiten van ov-poortjes kunnen hier een belangrijke bijdrage aan leveren.
Naast de omgang met agressievelingen worden conducteurs in sociaal zeer onwenselijke situaties gebracht bij reizigers die ‘vergeten’ zijn in te checken en ‘asjeblieft asjeblieft’ smeken de hand over het hart te strijken – tot ergernis van medereizigers. Het sluiten van poortjes maakt het werk voor conducteurs een stuk eenvoudiger en geeft ze meer autoriteit om boetes uit te delen, terwijl dat juist minder nodig zal zijn. Het niet-sluiten van de ov-poortjes wekt inmiddels geen verbazing meer, maar roept verontwaardiging op. Zo’n dicht poortje is niet louter een economische, maar vooral een sociale noodzaak.
