Valtifest en de janksamenleving
De organisatie van het Amsterdamse dancefestival Valtifest maakte woensdag bekend dat het eerder gekozen thema ‘hottentottententententoonstelling’ vervangen wordt door ‘wie je ook tent’. Er waren namelijk mensen die de themanaam aanstootgevend vonden. De organisatie zag in het woord aanvankelijk, net zoals 99 procent van Nederland, een olijke tongbreker in het woord. Een soort de krolse kat krabt de krullen van de trap, maar dan zonder spaties. Gelukkig heeft de resterende 1 procent in de vorm van Quinsy Gario de organisatie van Valtifest duidelijk gemaakt dat hottentottententententoonstelling racistisch en kwetsend is.
Wikipedia meldt dat het woord ooit is verzonnen als woordgrap waarmee de Nederlanders het ‘stotterende karakter’ van de taal van de Khoikhoi, een volk in Afrika, belachelijk maakten. Hoewel er strikt historisch misschien een punt te maken is moet ik bij dit soort berichten altijd even denken aan Daniel Uneputty. De oud-voorzitter van de Hells Angels concludeerde ooit in een interview met Robert Vuijsje dat Nederland een janksamenleving is. Uneputty begreep niet dat de in zijn ogen triviale Zwarte-Pietdiscussie zo veel aandacht kreeg terwijl Nederland belangrijke zaken als de ouderenzorg niet goed voor elkaar heeft. Nu hoeft niet iedereen zo stoer te zijn als de gewezen praeses van een criminele hobbyclub, maar niemand is toch zo’n watje dat hij of zij na het horen van het woord hottentottententtententoonstelling zich daadwerkelijk gekwetst voelt?
Moet ik nu echt geloven dat Gario na een dag hard werken met betraande ogen thuiskomt? En dat z’n vriendin dan bezorgd informeert wat er is. Manlief snikt, snottert en stottert. Ze begint te raden. “Ben je ontslagen, is er iemand dood, ziek, ben je bedreigd?” Uiteindelijk komt het hoge woord eruit. Een Amsterdams dancefestival heeft de editie van dit jaar het racistische thema hottentottententtententoonstelling meegegeven. Je hoopt toch dat zo’n vrouw zegt: “Stel je niet aan, verman jezelf”. Dat ze uitlegt dat het gewoon een onschuldig hipsterfeestje is, waar iedereen die 45 euro plus 4,16 euro boekingskosten voor takkeherrie wil betalen welkom is. Dat op zo’n feestje iedereen aan de pillen is. En dat met ecstasy in z’n flikker niemand racistisch is.
Waarschijnlijk legt niemand dit Gario uit. Hoeft ook niet, want de beroepsgekwetste spint garen bij dit soort onbenullige achterhoedegevechten die dankzij social media nu op het hoofdtoneel worden uitgevochten. De ergernis van Uneputty is voor velen herkenbaar. We jeremiëren over kleine zaken, terwijl belangrijke problemen blijven liggen. We neuzelen over een festivalnaam in een wereld waar vluchtelingen verdrinken en ouderen niet de zorg krijgen die ze verdienen. Nederland is een land waar Mohammed nog altijd meer een kans op een baan maakt als hij Thomas boven zijn cv zet. Een land waar een politicus met de dehumaniserende term kopvoddentax op de proppen komt.
Problemen te over. Maar wij gaan pas echt steigeren wanneer woorden als Zwarte Piet, bakra, hottentottententententoonstelling, negerzoen of tata vallen. In een redelijk succesvolle samenleving hebben we blijkbaar tijd over voor dergelijk gebakkelei. Of misschien is de verhouding andersom. Dat een samenleving succesvol omdat de leden zich druk maken over triviale zaken. Deze gedachte is een schrale troost in een janksamenleving.
