Heeft u straks nog wel een vaste baan?
Ineens waren ze er, de zelfstandigen zonder personeel. In groten getale. Als een soort nieuwe species. Waar komen deze nieuwe werknomaden vandaan? Zet de trend door? En wat heeft dit voor gevolgen? De explosieve groei van het aantal zzp’ers nader verklaard.
Het totale aantal zelfstandigen zonder personeel loopt inmiddels tegen de 1 miljoen. Al lopen de cijfers nogal uiteen. Zo staat de teller bij het CBS op 829.000, terwijl het CPB het houdt op 988.000. Een definitiekwestie, zo blijkt. Het CBS telde alleen zzp’ers die minimaal twaalf uur per week werkten als zelfstandige, het planbureau turfde alle zzp’ers. Sinds 1 januari 2015 hanteert het CBS dezelfde definitie als het CPB.
Maar wie zijn deze mensen? Dat is niet alleen interessant voor statistici en andere cijferfetisjisten, maar ook voor beleidsmakers. Op basis van persoonlijke kenmerken – geslacht, leeftijd, opleiding – en andere determinanten kan een raming worden gemaakt van de toekomstige groei van het zzp-legioen. Het kabinet en andere bestuurders kunnen hier rekening mee houden.
Mannen, ouderen en hoogopgeleiden zijn vaker zzp’er dan vrouwen, jongeren en laagopgeleiden, blijkt uit diverse onderzoeken. Ook werken zzp’ers vaker in de dienstverlening en hebben ze vaak een werkende partner. Hoe ouder iemand is, des te vaker hij ‘kiest’ voor het zelfstandig ondernemerschap. Bovendien zijn alleenstaande of gescheiden mannen over het algemeen vaker zelfstandige zonder personeel dan getrouwde mannen. Bij vrouwen is dat andersom. Ook de studierichting heeft invloed. Wie een agrarische opleiding heeft gevolgd of een studie sociale wetenschappen, communicatie, kunst of een technische opleiding, heeft een grotere kans eenpitter te worden dan anderen.
Wat betekent dit voor de toekomstige groei van het aantal zzp’ers? Daarover lopen de meningen uiteen. MKB Nederland, de brancheorganisatie voor het midden- en kleinbedrijf, voorspelde in 2008 bij monde van toenmalig voorzitter Loek Hermans een aantal van 2 miljoen zzp’ers in 2010. Belangenorganisaties als PZO en ZZP Nederland zitten nog steeds op dit spoor. Zij gaan ervan uit dat dit aantal in 2020 wordt bereikt. “Gewoon een kwestie van de lijn van de afgelopen jaren doortrekken,” aldus ZZP Nederland-voorzitter Johan Marrink. “Dat betekent jaarlijks ruim 100.000 zzp’ers erbij.”
Lang niet iedereen kan zich vinden in deze voorspelling. “Claims van mythologische proporties,” noemt Ronald Dekker de ramingen. “Het zou best kunnen dat er jaarlijks 100.000 zzp’ers bij komen, maar er vallen er ook weer heel veel af. Netto zit je dan op een groei van ongeveer 30.000,” zegt de arbeidseconoom op basis van CBS- data.
Blijft nog een vraag onbeantwoord: is de groei van het aantal zzp’ers een goede zaak?
Het complete artikel van Jan Smit leest u in de HP/De Tijd die nu in de winkel ligt. Lees hem hier digitaal, of sluit hier een voordelig (proef)abonnement af.
