Spring naar de content

Dubbele gevoelens bij Zomergasten met Ahmed Aboutaleb

Zendtijd voor Lijst Aboutaleb of een prachtig kijkje in het hoofd een van de meest intrigerende politici van het land? Hoewel er sprake was van beide, had het eerste de overhand in de eerste aflevering Zomergasten.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Edwin van Sas

Het is bedacht als een avondvullend interview met een interessant persoon, afgewisseld met tv-fragmenten die worden toegelicht. Zomergasten is de afgelopen jaren echter steeds meer geëvolueerd richting een concept dat de titel De tv-avond van… zou kunnen hebben, waarbij gasten een podium wordt geboden waarop zij hun kennis en kunde mogen etaleren over onderwerpen naar keuze. Een minicollege waarin de rol van de interviewer wordt beperkt tot het regisseren van de avond (door naar het volgende fragment, niet te ver afdwalen van het onderwerp, het fragment inleiden voor het publiek).

Niks mis mee, zolang het niet de pretentie heeft meer te zijn dan dat. En dat heeft Zomergasten, het elitaire journalistieke raspaardje waar gesprekken op niveau worden gevoerd. De door de Rotterdamse burgervader Ahmed Aboutaleb samengestelde avond kan echter probleemloos als politiek pamflet dienen. Emancipatie, leiderschap, problemen met religie, kunst en cultuur, kritiek op collega-politici, alles kwam voorbij om Aboutaleb te branden als de jongen van gewone komaf die zich uitzonderlijk heeft ontwikkeld en zich staande kan houden in de hoogopgeleide, politieke wereld. Iemand die vooral heel gewoon is gebleven. Lijst Aboutaleb zal een bijzonder brede groep aanspreken, zo veel is zeker. Ahmed Aboutaleb is innemendheid, welbespraakt en rechtvaardig, de ideale wijze oom. (Ik spreek expliciet over Lijst Aboutaleb, omdat de PvdA’er zich op sommige punten distantieert van de partijlijn).

Zomergasten begint echter een DWDD-deluxe te worden, waarbij (het moeten tonen van) de fragmenten het gesprek aan tafel gaat leiden, de presentator af en toe prikt maar een gast niet doorzaagt en vooral de goede sfeer aan tafel bewaakt. In drie uur heb je de tijd om een onderwerp uit te diepen lijkt het, maar dat gebeurt niet. Deels vanwege de snelheid die het programma er toch poogt in te houden, maar zeker ook door een gebrek aan kritische vragen van de zijde van Wilfried de Jong, meer het type romantische aanbidder dan cynische criticaster.

Die kritische vragen waren wel nodig, want Aboutaleb gebruikte Zomergasten voor politieke propaganda. Het belangrijkste voorbeeld was zijn reactie op Geert Wilders’ ‘Minder-uitspraken’. Na het inmiddels tot in den treure vertoonde fragment, nodigde hij Wilders uit een plan te presenteren. Hoe zou hij dat dan willen aanpakken? (‘Hoe hij minder van mensen als mijn ouders wil, van mensen als ik wil.’)

De truc van de burgervader met het inspelen op de (oncontroleerbare) angst van zijn ouders – zelf had hij het grootste vertrouwen in de Nederlandse samenleving, wat een contradictie in zijn betoog was – oversteeg Wilders nauwelijks. Aboutaleb was gratuit en had steviger bevraagd moeten worden. De Jong wist met welk doel zijn gast dit fragment ging tonen, terwijl Wilders inmiddels uitgebreid heeft verkondigd dat hij niet alle Marokkanen bedoelde, maar louter het gajes.

Na een betoog over de macht van steden ten opzichte van de landelijke politiek (Aboutalebs stelling: steden moeten niet gedicteerd worden door landelijke politiek, maar andersom) merkt De Jong scherp op dat Aboutaleb dan dus geen premier zou willen worden. Hier weigert de burgemeester antwoord op te geven, door de vraag terug te kaatsen en aan te komen met de dooddoener dat hij zijn carrière niet plant.

Wat wel volledig volgens plan liep, was zijn geregisseerde Zomergasten-avondje. Met boeiende onderwerpen en interessante fragmenten verveelde de uitzending niet, al bleef je toch met een dubbel gevoel achter. Bij een wetenschapper of kunstenaar die vertelt over wat hem inspireert is het kraken van een kritische noot misschien overbodig, maar in dit politieke schouwspel was Wilfried de Jong te veel de ‘pianoplayer’ uit het fragment dat Aboutaleb toonde van Dutchbat-commandant Karremans.

De gehele aflevering bekijkt u hier.