Spring naar de content

Terugzien: de eerste uitzending van Radio Oranje, 75 jaar geleden

‘Hier Radio Oranje, de stem van strijdend Nederland.’ Met die bekende woorden begon precies 75 jaar geleden het dagelijkse kwartiertje radio dat door de Nederlandse regering in ballingschap vanuit Londen werd gemaakt. 

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Sebas Bouquet

In de door de staatsomroep BBC beschikbaar gestelde zendtijd, werd geprobeerd de Duitse propaganda tijdens de Tweede Wereldoorlog te bestrijden, het vertrouwen in de bevrijding hoog te houden en het land van nieuws te voorzien. Radio Oranje werd de brug tussen de burger en de staat.

Op 28 juli 1940 vond de eerste uitzending plaats. Daarin sprak koningin Wilhelmina de Nederlanders ‘in oost en west, op zee, of waar ook ter wereld’ toe. In totaal richtte de koningin zich ruim dertig keer tot de Nederlandse burger. ‘De stem van strijdend Nederland’, zoals de dagelijkse uitzending om negen uur ‘s avonds bekend stond, werd uitgezonden door de Europese dienst van de BBC. Het Nederlandse volk maakte zodoende onder meer kennis met Jetje van Oranje, De Watergeus en ‘Bob’ den Doolaard.

Kritiek
‘Saai, gouvernementeel en eigenlijk niet om aan te horen’, zegt mediahistoricus Huub Wijfjes over de eerste jaren tegenover NPO Geschiedenis over de uitzendingen. Een van de belangrijkste redenen? Werkelijke alles in de uitzendingen van de BBC moest eerst langs de censuurafdeling van de Britten. De militaire veiligheid moest gegarandeerd worden, maar ook om te voorkomen dat gevoelige informatie aan de Duitsers werd verstrekt. Dezelfde regels golden voor Radio Oranje.