Verdwijnt Zwarte Piet? Verandering van het Sinterklaasfeest lijkt onomkeerbaar
Over vijftig jaar zal Andere Tijden een aflevering wijden aan het ontzwarten van Piet in een serie over de jaren ’10 (waarin ook de Koningslied-ophef en de Drank & Drugs-rel aan bod komen) – een periode van Grote Maatschappelijke Onrust.
“De discussie kent een lange aanloop. Reeds in 1992 schrijft HP/De Tijd-medewerker Beatrijs Ritsema over de kleurenpiet als vervanging van de zwarte, maar het zal nog ruim twee decennia duren voor het echt losbarst. In 2013 beheerst de Zwarte Pietendiscussie het maatschappelijk debat – al is de weerzin tegen verandering nog groot. Anti-veranderings-Facebookpagina ‘Pietitie’ weet in dat jaar massale steun te vergaren: in korte tijd ontvangt het meer dan een miljoen likes, waarmee het uit het niets de grootste Nederlandse Facebookpagina ooit wordt. Al gauw blijken zich op de pagina een hoop tuig en racisten te verzamelen en schrikken velen van de heftigheid van de reacties: blijkbaar hebben die Piet-protestanten toch wel een punt. 2014 wordt een kanteljaar: steeds meer winkels, gemeenten en opiniemakers zien op zijn minst geen probleem in het vervangen van Zwarte Piet door een kleuren- of vegenpiet. Hoewel lang niet iedereen racisme in het feest ziet, is er tevens geen reden om er koppig aan de zwartheid vast te houden: kinderen maakt het immers geen bal uit. Bij de officiele intocht in dat jaar worden voor het eerst naast zwarte ook anderkleurige pieten ingezet, zoals gelige stroopwafelpieten.
Wie gevoel wil krijgen van de stand van het debat anno 2015, kan begin augustus de kranten opslaan. Het is inmiddels onmogelijk geworden géén positie in te nemen in het Zwarte Pieten-debat als winkel of organisatie die iets met het volksfeest doet. Om ophef in december te voorkomen kondigt warenhuis de Bijenkorf daarom (op de dag dat de eerste pepernoten in de supermarkt zijn gesignaleerd) aan zijn klimpieten niet meer zwart, maar goud te maken. De reden voor de wijziging? Zwarte Pieten passen niet meer bij de nieuwe koers van het bedrijf: “De keuze voor een gouden klimpiet onderstreept de ontwikkeling naar een luxe winkelbeeld”, aldus de onderneming. Ook V&D komt die dag met een standpunt: het zal de lijn van het Sinterklaasjournaal volgen. “Wat het Sinterklaasjournaal toelaatbaar vindt, dat vinden wij ook kunnen”, zegt de V&D-woordvoerder.
Hardop zeggen dat je als bedrijf anti-Zwarte Pieters niet wil kwetsen is nog een stapje te ver in 2015, maar de verandering van het Sinterklaasfeest lijkt onomkeerbaar. In onze volgende uitzending kijken we gedetailleerder terug op de roerige Sinterklaasvieringen in de jaren 2015 – 2020 met Dieuwertje Blok, hoofdpiet en oud-premier Mark Rutte. Dit was Andere Tijden, terug naar de onze.”
