Wie is onze nieuwe voorvader, de homo naledi?
Twee jaar na hun ontdekking in een Zuid-Afrikaanse grot hebben onderzoekers 1.500 fossielen toegewezen aan een nieuwe mensensoort: de homo naledi. De vondst kan de nu al ingewikkelde stamboom van de mens grondig verwarren, al moeten daarvoor nog enkele vragen beantwoord worden.
De vondsten dateren van 2013 en werden gedaan in een grot in Zuid-Afrika. In totaal troffen onderzoekers er de resten aan van 15 individuen, die er vermoedelijk zijn neergelegd na hun overlijden. Dat leiden de onderzoekers af uit de plaatsing van de lichamen en de afwezigheid van andere dierlijke resten, planten of grote brokstukken. Als het effectief om een begrafenisritueel gaat, is dat vrij spectaculair, want tot nu toe werd het ‘begraven’ enkel vastgesteld bij Neanderthalers en moderne mensen.
De geschatte leeftijd van de homo naledi is tussen twee en drie miljoen jaar oud, maar de onderzoekers hebben het moeilijk om een nauwkeurige datering te maken. De vondsten zijn zo goed bewaard gebleven dat ze de indruk geven vrij recent te zijn, ongeveer honderdduizend jaar oud. Maar de fysieke kenmerken van de beenderen zijn veel primitiever – ze lijken op die van de homo erectus, die tussen 1,9 miljoen en 400.000 jaar geleden leefde. Ook het feit dat er in de grot geen andere dier- of plantenfossielen zijn gevonden, bemoeilijkt een nauwkeurige datering.
De homo naledi was ongeveer anderhalve meter groot en woog 45 kilo. Door de anatomie van zijn schouders moet hij er als een mensaap hebben uitgezien. Het brein van de naledi had ongeveer de grootte van een sinaasappel, wat minder dan de helft is van de moderne mens. Zijn voeten, handen en enkels lijken op die van de Homo-soort, maar de heup en schouders meer op die van de Australopithecus, de voorloper van Homo. Daarom vermoeden de onderzoekers die de soort beschrijven in elife dat deze nieuwe soort helemaal aan het begin van de stamboom van het mensengeslacht Homo zou kunnen staan.De Amerikaanse paleo-antropoloog Lee Berger vond de beenderen in 2013 in de Rising-Stargrot of Naledigrot, vijftig kilometer te noordwesten van Johannesburg. Berger vond in 2008 in dezelfde regio ook al resten van de Australopitheca sediba (A. sediba). De regio in de buurt van Johannesburg wordt daarom ook wel de wieg van de mensheid genoemd.
