De Beursborrel: de naderende ontknoping van het rentevraagstuk
Het was een afwachtende week op de beurzen. Apple, het duurste bedrijf ter wereld, maakte weinig indruk met de presentatie van zijn nieuwe reeks iPhones en in Amsterdam gaf Besi een omzetalarm. Het door corruptieschandalen geteisterde Brazilië kreeg de junkstatus en China nam opnieuw maatregelen om de op hol geslagen beurzen te beteugelen. De voortslepende kwestie van een mogelijke renteverhoging in de Verenigde Staten, die beleggers al maanden hoofdpijn bezorgt, bleef deze week het belangrijkste thema. De ontknoping van het Amerikaanse rentevraagstuk nadert echter.
Janet Yellen begint volgende week dinsdag aan haar belangrijkste beleidsvergadering als voorzitster van de Federal Reserve. Een dag later zal zij de uitkomsten bekendmaken en toelichten. Gaat zij geschiedenis schrijven door voor het eerst sinds 2006 de rente te verhogen? Of loopt het met een sisser af en blijft de rente op het historisch lage niveau van bijna 0 procent? De spanning stijgt en het vraagstuk zorgt voor verhitte discussie tussen voor- en tegenstanders van de eerste rentewijziging sinds 2008.
De Wereldbank sloot zich deze week aan bij de tegenstanders van een renteverhoging. Het instituut voor ontwikkelingssamenwerking vreest dat een verhoging van de rente in de VS ‘paniek en verwarring’ zal zaaien in veel opkomende economieën. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) waarschuwde eerder al dat het soepele monetaire beleid van de Fed niet te snel moet worden losgelaten.
Uit de markt neemt de roep om een renteverhoging juist toe. Veel analisten, handelaren, vermogensbeheerders en obligatieboeren zijn de onzekerheid zat en pleiten uit wanhoop voor een rentestap. ‘Laat maar komen, dan is het eindelijk achter de rug’, is een veelgehoord argument. Ook wordt gevreesd dat Yellen haar kans mist om terug te keren naar een meer normaal monetair beleid als zij de rente nu niet opschroeft. “Het is nu of nooit, want er gebeurt altijd wel iets in de wereld.”
Ook draait de Amerikaanse economie ondanks de recente tegenwind uit China gewoon goed. Het aantal openstaande vacatures in het Amerikaanse bedrijfsleven kende in juli de sterkste groei in vijf jaar, zo bleek deze week. Daarnaast nam het aantal aanvragen voor een werkloosheidsuitkering af. De enige reden om nog niet op te treden is de lage inflatie, maar die wordt sterk beïnvloed door de gekelderde olieprijzen.
Opvallend is dat een daadwerkelijke renteverhoging nog niet in de beurskoersen is verwerkt en waarschijnlijk in eerste instantie zal leiden tot flinke koersdalingen. De onzekerheid over het wel of niet verhogen van de rente heeft in de afgelopen tijd wel bijgedragen aan het grillige koersverloop op de markten. Aan die onzekerheid zal in ieder geval een einde komen.
Veel hangt af van de toelichting van Yellen. Bij een renteverhoging zal zij moeten beargumenteren dat de Amerikaanse economie krachtig genoeg is om een verhoging aan te kunnen en aangeven dat de rente niet te snel verder omhoog gaat. Doet ze niets en laat ze de deur open voor een rentestap later dit jaar dan blijft de onzekerheid bestaan. Want wanneer gaat de rente dan omhoog? In oktober vergaderen de Amerikaanse centrale bankiers opnieuw, maar staat er geen persconferentie gepland. Fed-volgers zien dat als een teken dat er tijdens die vergadering niets zal gebeuren.
In december houdt de Fed haar laatste vergadering van dit jaar en staat er wel een persbijeenkomst van Yellen op het programma. Maar bederft een renteverhoging in de belangrijkste feestmaand van het jaar niet de kooplust van de Amerikaanse consumenten? Wordt het dan wellicht toch volgend jaar? En wanneer dan, aan het begin, in het midden of in het najaar? Je zou er zenuwachtig van worden.
