Hoe de bandleden van Editors en de Iraanse fotograaf Rezvani elkaar vonden
Tien jaar geleden verscheen het debuutalbum van de populaire Britse band Editors. Volgende maand brengen de bandleden hun vijfde studioalbum uit, waarvoor ze een bijzondere samenwerking aangingen met de Nederlands-Iraanse kunstenaar en fotograaf Rahi Rezvani. In 1998 nam het leven van Rezvani een radicale wending nadat hij een foto maakte waar de Iraanse autoriteiten hem voor arresteerden, nu verzorgt hij fotografie, artwork en videoclips van een van de meest populaire bands van het moment. Een onverwacht huwelijk.
Rahi Rezvani luistert zelf graag naar The Rolling Stones en Led Zeppelin, wier muziek hem doet herinneren aan de weekenden in zijn geboortestad Teheran. Bij het ontwaken hoorde Rahi in zijn jongensjaren vaak de klanken van Sympathy for the Devil of Stairway to Heaven, waarna hij de hele dag met zijn vader en zijn platenspeler doorbracht. Die herinneringen zijn mooi en pijnlijk tegelijkertijd. Rezvani ontvluchtte achttien jaar geleden zijn vaderland.
Eén druk op de opnameknop van zijn camera ontwrichtte zijn leven, toen Rezvani in 1998 als persfotograaf een foto maakte die de Iraanse overheid tegen de borst stuitte. Veel wil hij er niet over kwijt. Hij sprak er eenmalig over tegen VluchtelingenWerk Magazine, in 2011: “Laten we zeggen dat ik getuige was van een actie waarvan het Iraanse regime niet wil dat iemand het ooit zou zien.” Nadat de autoriteiten negatieven ontdekten van de foto, tijdens een inval bij de redactie van het tijdschrift waar Rezvani werkte, kreeg hij de doodstraf opgelegd en ontvluchtte hij zijn vaderland. Lang wil Rezvani het er niet over hebben, er is meer over hem te vertellen.
De Iraniër kwam via Turkije in Nederland terecht. In Den Haag vervolgde hij de studie Kunstfotografie die hij in Teheran volgde aan de Kunstacademie. Hij ontwikkelde zich tot kunstzinnige duizendpoot, en werd een bekende naam in de Europese kunstwereld. Hij exposeerde zelfstandig in het Louvre, ontwierp een tentoonstelling met collega-fotograaf Erwin Olaf en richtte zich op de modefotografie.
‘Britain’s hottest new band’
Onderwijl groeide aan de andere kant van het kanaal een muzikaal kwartet uit Birmingham uit tot een grote naam in de Britse muziekscene. Editors, noemden de heren zich. In 2005 verscheen hun debuutplaat The Back Room. De Editors zetten al snel voet op Nederlandse bodem, en in 2005 riep tijdschrift OOR het album uit tot een van de grootste debuten van dat jaar.
De echte doorbraak van Editors vond plaats in 2007, met het verschijnen van het album An End Has a Start. Met de single The Racing Rats kwam de band voor de eerste maal in de Nederlandse top-40. Twee platen kregen in het Verenigd Koninkrijk een platinum status en de band toerde de hele wereld rond om de albums te promoten. Al snel waren ze Britain’s hottest new band.
Ze voldeden aan het door Rezvani verfoeide beeld van een hedendaagse band.
Een extra bandlid
Nadat Editors op hun derde album In This Light and On This Evening begonnen te experimenteren met synthesizers en een meer elektronisch geluid, keerde een deel van de fans de muzikanten de rug toe. Tegelijkertijd meldde zich een nieuwe fan. Rahi Rezvani was gefascineerd door de hunkering naar vernieuwing en werd verliefd op de stem van zanger Tom Smith.
Het toeval bracht Rezvani en Editors uiteindelijk samen. Een gezamenlijke vriend, de Belgische danser Damien Jalet, ontdekte tijdens een project in Parijs dat Editors’ vierde plaat Weight Of Your Love in de auto van Rezvani lag.
“Damien vertelde me dat hij de band persoonlijk kende door een samenwerking voor de single You Don’t Know Love. Hij zou ons proberen te koppelen,” vertelt Rezvani in het Amsterdamse Hoxton Hotel. Rezvani reisde eind 2013 naar Londen en fotografeerde daar zanger Tom Smith. In februari 2014 in Utrecht – de band gaf een kleinschalig concert in Tivoli Oudegracht – toonde de fotograaf het resultaat. De bandleden zijn verbluft en laten de Iraniër foto’s maken van het concert. Op geheel eigen wijze.
Smith lacht om de herinnering: “Tijdens dat optreden hadden we ineens een bandlid extra. Rahi stond soms zowat naast me.”
Het moet een wonderlijk gezicht zijn geweest: de lange Smith met de kleine Rezvani in zijn kielzog. “Toen ik hem ontmoette, kon ik niet geloven dat zo’n krachtige, donkere, emotievolle stem uit zo’n rank lichaam kon komen,” zegt Rezvani. “Want, als je Tom niet dieper kent, is het moeilijk voor te stellen dat hij zo’n stem heeft.” Het kostte Rezvani een tijdje om Tom en alle bandleden stuk voor stuk goed te leren kennen.
Bladblazers
Na het optreden in Tivoli gingen Rezvani en Editors met elkaar in zee. De fotograaf kreeg carte blanche in de productie van alle videoclips, artwork en de bandfoto’s voor In Dream en trok als ‘één van de zes’ met de bandleden op. Na verloop van tijd ontstond een vriendschap. “We hebben nooit langer dan twaalf uur met een fotograaf of videotechnicus gewerkt,” vertelt Smith. “Dus hebben we nooit een band met hun kunnen creëren. Met Rahi is dat anders. Hij wilde ons juist doorgronden in plaats van het werk in twaalf uur af te raffelen.”
Rezvani leerde de minder commerciële kant van Smith en zijn medebandleden kennen. “We zijn niet zo goed in praten,” onthult Smith. “En halen niet het succes van een band als Kings of Leon.” Zo erg lijkt Smith het niet te vinden. “Eind juli bestond onze debuutplaat tien jaar, maar we hebben dat niet gevierd, ofzo. Ik ben niet zo snel nostalgisch.”
Tijdens de productieperiode ontdekte Rezvani hoe hij de band in beeld wil brengen. Hij zal de videoclips gaan produceren én regisseren. “Door ze puur als band te portretteren, doe je de artistieke individu’s – die ze allen zijn – tekort,” vindt hij. Maar niet op de makkelijkste manier.
“Iedere keer dat we Rahi in Amsterdam ontmoetten, waren we zenuwachtig. Want we wisten nooit wat hij voor ons in petto had,” vertelt bassist Russell Leetch. Voor de videoclip van single No Harm kwamen er bladblazers aan te pas.
Rezvani sloot zich maanden op met zijn laptop en koptelefoon om zich te verdiepen in het album In Dream. “Moderne muziek mist twee belangrijke componenten: een sterke stem en emotie,” verklaart hij. “Het echte materiaal wordt in de niches van de muziekwereld gemaakt en juist die bands en muzikanten wekken mijn interesse. Bij hen ben ik bereid er echt in te duiken.” En ook zanger Smith moest zich onderdompelen. Letterlijk. Voor de albumcover die Rezvani voor ogen heeft stond Smith urenlang in het water, wachtend tot Rezvani het beste shot had.
Editors lijkt het voorbeeld van een band die een reisje maakt in de malle molen van de muziekwereld. In het begin van z’n carrière lift de band mee op het succes van de post-punk van Interpol en de indie van Arctic Monkeys. De Editors worden gelauwerd met geweldige recensies, vullen in oktober drie avonden de HMH en reizen ter promotie van de release van In Dream alle grote muzieksteden af.
Toch werkt Rezvani, een tegenstander van deze malle molen en liefhebber van nostalgie, met ze samen. Het is opvallend, maar ook simpel hoe Rezvani beschrijft waarom hij tot deze keuze kwam. “De echt goede dingen bevinden zich in de nichemarkten, zoals Editors, en daar ben ik in geïnteresseerd.”
Het album ‘In Dream’ van Editors (PIAS) verschijnt op vrijdag 2 oktober.
