Waarom u IS, ISIS en ISIL niet met elkaar moet verwarren
Dit is een herziene versie van een artikel dat in september 2014 verscheen.
“ISIS is onze vijand, daarmee zijn we in oorlog. We zijn niet in oorlog met een geloof of de islam,” sprak premier Rutte vanmiddag tijdens een persconferentie na de aanslagen in Parijs. Duidelijk taal. Of toch niet? Zijn Amerikaanse collega Barack Obama spreekt in de regel over ISIL, en bij het NOS Journaal wordt veelal gesproken van IS. Hebben ze het alledrie überhaupt over hetzelfde?
ISIS
Dit is de afkorting van Islamitische Staat in Irak en al-Sham, een vertaling van het Arabische ‘al-Dawlah al-Islāmīyah fī al-ʻIrāq wa-al-Shām’. De fundamentalistische strijders kozen deze naam met een verwijzing naar het gebied waar zij hun kalifaat wilden vestigen: Irak en delen van Syrië. Al-Sham werd dan ook door verscheidene politici en media vertaald als Syrië.
IS
IS staat voor ‘Islamitische Staat’. Deze naam raakte in zwang nadat de strijders van ISIS eind juni vorig jaar een kalifaat uitriepen in delen van Syrië en Irak. Het grondgebied waar de strijders nu de lakens uitdelen zien zij nu als hun ‘Islamitische Staat’, een gebied dat in hun ogen niet meer tot Syrië of Irak behoort, vandaar dat de namen van die landen uit de aanduiding zijn geschrapt. Een politieke keuze dus.
ISIL
Tot zover duidelijk. Maar waar komt dat ‘ISIL’, waar president Obama consequent over spreekt, dan vandaan? Daarvoor moeten we even een stapje terug doen, naar de tijd dat voordat de organisatie zichzelf IS begon te noemen.
Het Amerikaanse persbureau Associated Press deed in juni 2014 een bericht uitgaan waarin werd gepleit voor het gebruik van ISIL in plaats van ISIS. ‘Al-Sham’ was volgens AP een vertaling voor de Levant, een historisch-geografische grondgebied dat grote delen van het Midden-Oosten besloeg, waaronder Syrië. De Levant wordt ook wel Groot-Syrië genoemd.
Maar volgens een Syrische blogger wordt hier een vertaalfout gemaakt. Want wie in het Arabisch van Groot-Syrië (of de Levant) spreekt, zou namelijk ‘Bilad al-Sham’ moeten schrijven. ‘Al-Sham’ betekent slechts Syrië.
Met andere woorden: als we ‘al-Dawlah al-Islāmīyah fī al-ʻIrāq wa-al-Shām’ letterlijk vertalen, dan betekent het ‘Islamitische Staat van Irak en Syrië’. ISIS dus. Maar goed, dit probleem was zo goed als verholpen toen de groepering zichzelf IS begon te noemen. Waarom wil Obama die ‘L’ zo graag in de mond nemen?
Volgens The Washington Post is Obama’s taalgebruik ook een politiek middel. De Levant beslaat een groter deel van het Midden-Oosten dan Syrië, wat de terreurorganisatie tot een grotere dreiging maakt. Obama bevestigde dit in een interview met de Amerikaanse omroep NBC.
(Leuk onderzoek: van de Democratische Congresleden spreekt 55 procent van ISIL en 45 procent van ISIS, en van hun Republikeinse collega’s spreekt 52 procent van ISIS en 48 procent van ISIL.)
Oorlogvoeren doe je natuurlijk met bommen, F16’s en militaire trainers, maar dus ook met taal. En het verschil zit hem in een letter. Enige voorzichtigheid is dus geboden.
#JeSuisParis pic.twitter.com/Ph0DpxGPfQ
— Ruben L. Oppenheimer (@RLOppenheimer) November 13, 2015
