Spring naar de content

FC Twente: van hemelbestormer tot sloeber in vijf jaar

Veel slechter dan bij FC Twente kan het voor een voetbalclub (op het hoogste niveau) niet gaan. In 2010 waren de Tukkers nog de trotse kampioen van de eredivisie, maar nu, vijf jaar later, is degradatie naar de Jupiler League een reële mogelijkheid. Een reconstructie.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Rick Stet

2 mei 2010
Theo Janssen springt op weg van Breda naar Enschede uit de langzaam rijdende feestbus, valt, krabbelt op en rent snel naar de volgende bus. Even later keert de middenvelder terug met een tray vol verse blikken bier. FC Twente is zojuist voor de eerste keer in de historie kampioen van Nederland geworden door met 0-2 te winnen op bezoek bij NAC, en dat moet gevierd worden.

De titel volgt na tweede plaatsen in 2008 en 2009. Het is de glorietijd van Joop Munsterman, de voorzitter aan wie een groot gedeelte van het succes wordt toegeschreven. Sinds zijn aanstelling in 2004 stuwde Munsterman de club aan de hand van diverse plannen (met inspirerende namen als FC Twente in de steigers en FC Twente, meer dan een passend (t)huis) naar de top van de eredivisie.

De spelers van FC Twente vieren het landskampioenschap na de wedstrijd tegen NAC.
Aanvoerder en clubicoon Blaise N’Kufo met de kampioenschaal

2010-2011
Een seizoen later kent FC Twente opnieuw meerdere successen. De eerste wedstrijden in de Champions League zijn een feit. De Johan Cruijff Schaal en de KNVB Beker worden gewonnen ten koste van Ajax. Lange tijd lijken de Tukkers ook de landstitel te prolongeren. Tot de laatste speelronde.

Op 15 mei 2011 gaat de ploeg van trainer Michel Preud’Homme op bezoek bij concurrent Ajax. FC Twente heeft genoeg aan een gelijkspel om zich voor de tweede keer tot kampioen te kronen, maar verliest dankzij twee treffers van Siem de Jong en een eigen doelpunt van Denny Landzaat met 3-1 in de ArenA. Een teleurgestelde Janssen – maker van de enige Twentse goal in de kampioenswedstrijd – stapt in de zomer over naar de Amsterdammers.

2011-2012
Op 7 juli 2011 volgt het eerste en misschien wel het diepste dieptepunt van de afgelopen vijf en een half jaar. Tijdens de uitbreiding van de Grolsch Veste stort een deel van de constructie in. Er vallen meerdere slachtoffers, waarvan twee dodelijk. Behalve fysieke schade is er ook behoorlijke financiële schade aan het stadion dat FC Twente sowieso tientallen miljoenen euro’s kost, hetgeen een deel van de huidige problemen veroorzaakt.

Sportief kennen de Tukkers eveneens een terugval. Met Co Adriaanse als nieuwe trainer wordt nog wel de Johan Cruijff Schaal gewonnen, maar de oefenmeester wordt halverwege het seizoen al de laan uitgestuurd. Munsterman besluit de niet goedkope Steve McClaren – de trainer die Twente zijn grootste succes bracht – terug te halen. Het lukt de Engelsman niet de club opnieuw naar grote hoogten te stuwen. FC Twente eindigt als zesde en heeft het geluk dat het zich dankzij het Fair Play-klassement via de achterdeur plaatst voor Europees voetbal.

2012-2013
In het seizoen 2012-2013 wordt het van kwaad tot erger voor de Twentse FC. McClaren bleek tijdens zijn tweede dienstverband niet meer de charmante motivator die hij enkele jaren eerder was. Na enkele moeizame maanden besluit de Brit in februari 2013 de handdoek in de ring te gooien. Ondanks het feit dat McClaren zelf ontslag neemt, krijgt hij van Munsterman wel een (riante) afkoopsom mee.

Alfred Schreuder, tot dat moment assistent in Enschede, neemt de taken van McClaren over. Omdat Schreuder niet over de juiste papieren beschikt, wordt de wel gecertificeerde Michel Jansen aan de technische staf toegevoegd. FC Twente loopt voor het eerst in acht jaar Europees voetbal mis. Een financiële strop, daar deelname aan een Europees toernooi wel is mee begroot. Ondanks de verkoop van onder andere Luuk de Jong (15 miljoen), lijdt FC Twente 8,5 miljoen verlies.

2013-2014
De Tukkers kennen nog een sportieve opleving. Onder het bewind van Schreuder en zonder de druk van de doordeweekse Europese wedstrijden eindigt FC Twente in 2014 als derde. Toch lopen de financiële zorgen steeds verder op. Er moeten spelers worden verkocht, eer de club de transfermarkt weer op kan. En er wordt wederom een flink verlies geleden: 7,2 miljoen.

Munsterman gaat op zoek naar een oplossing en vindt die in een samenwerking met de Doyen Sports Group. De voorzitter tekent daarmee een pact met de duivel. Dinsdag bleek dat de investeringsmaatschappij waarschijnlijk veel meer invloed op het beleid van de club heeft dan door de KNVB is toegestaan. De voetbalbond heeft een onderzoek aangekondigd, en een zware straf dreigt. Waarover hieronder meer.

jopiemunstermanHP
Joop Munsterman, de architect van de opkomst én de teloorgang van FC Twente

2014-2015
Van de donkere wolken die zich nu samenpakken boven Enschede is aan het begin van het vorige seizoen nog weinig zichtbaar. De Tukkers roeren zich op de transfermarkt en halen Hakim Ziyech en Kamohelo Mokotjo. De extra kwaliteitsimpuls moet FC Twente weer een uitdager van de traditionele top-3 maken. Al snel blijkt die ambitie te hoog. In de beginfase van het seizoen worden te veel punten verloren om in het spoor van de top te blijven.

Daarnaast blijkt de financiële huishouding in Twente nog slechter dan eerder werd verondersteld. De KNVB bestraft de club door twee keer drie punten in mindering te brengen. Munsterman kondigt al in oktober zijn vertrek als directeur aan, in april blijkt ook zijn positie als voorzitter niet meer houdbaar. De bestuurder blijkt bij meerdere transfer en contracten opmerkelijke betaalconstructies te hebben gebruikt.

De club voert direct acht miljoen aan bezuinigingen door. Achttien vaste medewerkers verliezen hun baan, de volledige afdeling profscouting wordt opgedoekt en Jong FC Twente wordt teruggetrokken uit de Jupiler League. De Tukkers eindigen het rampzalige seizoen als tiende.

2015-2016
In de zomer wordt er afscheid genomen van een groot aantal dragende spelers. Luc Castagnios, Cuco Martina, Youness Mokhtar, Andreas Bjelland en groeibriljant Bilal Ould-Chick; allemaal verlaten ze de Grolsch Veste. Eigenlijk blijft alleen Ziyech en zelfs hij is niet in staat de sportieve teloorgang een halt toe te roepen. Na dertien wedstrijden heeft FC Twente pas negen punten verzameld en staat het vijftiende, nét boven de degradatiestreep.

En toen was daar dinsdag het nieuws over het contract Doyen Sports. De investeringsmaatschappij zou in ruil voor een lening van vijf miljoen niet alleen recht hebben gekregen op een deel van de transferopbrengsten van diverse spelers, maar tevens invloed op het aan- en verkoopbeleid van de club hebben afgedwongen. En dat mag niet. Mocht uit onderzoek van de KNVB blijken dat de FC Twente inderdaad de regels overtreedt, dan mag het verregaande sancties verwachten. Terugplaatsing naar de Jupiler League of zelfs het intrekken van de proflicentie wordt door de voetbalbond niet uitgesloten.

Aldo van der Laan, opvolger van Munsterman als voorzitter, heeft zijn taken per direct neergelegd. Jan van Staa en Evert Bleuming – als scouts slachtoffer van de bezuinigingen – spannen een rechtszaak aan tegen de club. En FC Twente kampt inmiddels met een schuldenlast van 90 miljoen euro.

Het zijn barre tijden, vooral voor de supporters die vijf jaar geleden nog huilden van geluk.