Spring naar de content

Binnenkijken: luxueus wonen in een kerk voor de armen

Van een bezoekje aan het woonatelier tot gluren bij de buren – iedere week gaat HP/De Tijd op zoek naar opmerkelijk ontwerp en waardevol woonadvies. Deze week bezoeken we een Goudse armenkerk uit 1842, inmiddels omgebouwd tot luxe woonhuis.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Marleen Hogendoorn

Gouda, de stad van kaas, Erasmus, stroopwafels en natuurlijk Jamai Loman. Wist u trouwens dat Gouda in de eerste helft van de negentiende eeuw de armste stad van ons land was? Nederlanders, arm en rijk, gingen destijds wat trouwer naar de kerk dan vandaag de dag. U begrijpt, de rijke Hollanders wilden liever niet in de stank van de armen naar de preek luisteren – het idee! – en de arme mensen schaamden zich tegenover de rijken. Daarom werd er speciaal voor de armere stadsgenoten een kerk gebouwd. Er gaat ook een verhaal dat deze kerken werden neergezet voor de laaggeschoolde mensen die een diepzinnige preek niet snapten en hier in de armenkerk de dienst beter konden volgen.

Gelukkig hebben we de koopoverdracht uit 1842 nog
Gelukkig hebben we de koopoverdracht uit 1842 nog

Sober
In 1842 werd deze armenkerk in Gouda gesticht door een speciale commissie. De kerk was laagdrempelig, sober ingericht zonder ornamenten en de preek in het negentiende-eeuwse equivalent van jip-en-janneketaal. Een paar jaar later krijgt de kerk een eigen orgel en in 1862 wordt de ietwat denigrerende naam veranderd in ‘Kleine Kerk’. Tot 1953 deed het pand dienst als kerk. Daarna werd het verkocht aan onder ander een zeilmakerij en pas in 2002 werd het door een particulier gekocht. De huidige eigenaren kochten het pand in 2010.

binnenkijken armenkerk keuken
Bovenin de voormalige kerk is het woondeel. Dit is de keuken.

Karakteristieke details
Na twee jaar verbouwen is het resultaat een luxe woning met vier slaapkamers, drie badkamers en, vanwege de kinderen, een speelkamer. Uiteraard met behoud van karakteristieke details, zoals dat zo mooi in woonbladen wordt omschreven. Door middel van een staalconstructie zijn er drie woonlagen gecreëerd. Het woongedeelte is opvallend genoeg helemaal bovenin de kerk op zo’n acht meter hoogte. Inderdaad, u moet geen hoogtevrees hebben.

binnenkijken armenkerk woondeel
De staalconstructie van de derde woonlaag. Hier kijken we uit op de woonkamer. Vanwege de gebogen muren kunnen er geen standaard kasten worden neergezet
binnenkijken armenkerk gang
Vanaf de entree zijn de woonlagen goed te zien

Afluisteren
De kerkramen, de balken en natuurlijk de akoestiek herinneren aan de geschiedenis van het pand. “Omdat het een open ruimte is, zie je elkaar gewoon en voel je je niet verloren grote ruimte. Als er beneden wordt gepraat, hoor je het boven, maar door de akoestiek kan je niks afluisteren. We hebben het modern en industrieel ingericht, met niet te veel kunst. We willen namelijk het gebouw laten spreken.” De eigenaren krijgen positieve reacties op hun woning. “Oude kerkgangers of bewoners zijn nieuwsgierig als ze door onze straat lopen. Onze dochter sprak twee mannen die hier tijdens de oorlog onderdak kregen. Die bijzondere geschiedenis van ons huis vinden we zo mooi. Voorlopig gaan we hier niet weg.”