Spring naar de content

‘Carlsen en Giri zijn geen Karpov en Kasparov’

Het is alweer zijn 32ste Hoogovens Schaaktoernooi op rij, zegt de directeur. Of eigenlijk moeten we zeggen: het Tata Steel Chess Tournament zoals het evenement tegenwoordig wordt genoemd (dit jaar in Wijk aan Zee en Amsterdam, én Utrecht). “Ik ben nu zeventien jaar directeur van het toernooi,” zegt Jeroen van den Berg. “Daarvoor maakte ik bijna net zo lang deel uit van de persdienst. Dus nu ik er zo over nadenk kom ik er achter dat dit eigenlijk mijn 33ste toernooi is. Ja, daar schrik ik af en toe wel eens van. Het besef dat je een oudgediende bent.”

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Mark van den Heuvel

Hoe bevalt het nieuwe concept van het toernooi, sinds de reorganisatie van drie jaar geleden?
Van den Berg: “Goed. We willen het schaken naar de mensen toebrengen. Daarom kiezen we tegenwoordig, naast thuisbasis Wijk aan Zee, voor twee buitenlocaties. Na het Amsterdamse Rijksmuseum, het gebouw van Rem Koolhaas op de Wilhelminapier in Rotterdam, de High Tech Campus in Eindhoven en Nieuwspoort in Den Haag, is dit jaar gekozen voor het Amsterdamse Science Center Nemo en het Spoorwegmuseum in Utrecht. Een hele klus, maar allemaal erg mooie settings. En het Spoorwegmuseum heeft zelfs een directe link met de staalindustrie in IJmuiden. Mooier kan het niet.”

De concurrentie is groot qua schaaktoernooien, hoe blij bent u met de aanwezigheid van wereldkampioen Magnus Carlsen?
“Wat betreft Magnus hebben we het voordeel dat hij graag naar ons toernooi komt. Sinds zijn debuut in 2004, ontbrak hij alleen in 2014. Daar kan ik alleen maar heel blij en trots van worden. Dit jaar gaat Carlsen voor zijn vijfde titel in Wijk aan Zee, een evenaring van het record van Anand.”

Anand en ook Kramnik ontbreken op de deelnemerslijst. Hoe komt dat?
“Niet alleen Anand en Kramnik, ook een topper als Aronian is er niet bij. Anand speelt op Gibraltar, daar is ook een open  toernooi, met een groot budget, waar we best last van hebben. Maar voor ons hadden de komst van Carlsen en Anish Giri de prioriteit.”

Is Anish Giri, zoon van een Nepalese vader en een Russische moeder, de redding van het Nederlandse schaken?
“Giri is één van de nieuwe helden. Een Nederlandse ster aan de wereldtop, iemand die zich kan meten met de in het verleden behaalde resultaten van Max Euwe en Jan Timman. En dan is hij pas 21 jaar. Dat is niet uit te leggen op die leeftijd. Een erudiete geest in een normale, gewone jongen. Sinds hij zijn VWO-diploma heeft gehaald, gaat Anish als een komeet, met een huidige derde plaats op de wereldranglijst als voorlopig hoogtepunt. Zijn hoofddoel is dit jaar de kandidatenmatches, met als inzet een gooi naar de wereldtitel.”

Magnus Carlsen zegt in de Volkskrant dat de traditionele tweekamp ouderwets en achterhaald is. Hij vindt dat hij teveel privileges heeft. De twee jaar die Carlsen als wereldkampioen moet wachten op een nieuwe uitdager noemt hij bijvoorbeeld veel te lang. Bent u het daarmee eens?
“Het is natuurlijk vrij bijzonder als een regerend wereldkampioen zegt dat een systeem oneerlijk is terwijl hij er zelf alleen maar voordeel van ondervindt. Carlsen steekt wat dat betreft echt zijn nek uit voor de rest en dat valt te prijzen. Verder weet ik niet zo goed wat ik van zijn woorden moet vinden. Ik ben in ieder geval geen voorstander van een knock-out systeem. Een toernooi met acht deelnemers, waar eventueel ook de wereldkampioen aan kan deelnemen, lijkt me eerlijker, zuiverder ook. In een knock out-systeem kan één slechte dag fataal zijn. Maar misschien klink ik nu wel heel ouderwets.”

Hoe is de verstandhouding tussen Magnus Carlsen, de nummer één van de wereld, en new kid on the block Anish Giri?
“Volgens mij hebben ze een prima verstandhouding. Maar er is ook een gezonde rivaliteit, op Twitter bijvoorbeeld delen ze elkaar de nodige speldenprikjes uit. Ze kietelen elkaar. Het is een spel. Het zijn echt geen Karpov en Kasparov. Daarvoor is het onderlinge respect te groot. Giri is de enige topper, die een positief resultaat heeft tegen Carlsen, met één overwinning en voor de rest alleen maar remises. Daar mag hij hem graag mee plagen. En dat  maakt Carlsen-Giri ook dit toernooi een beladen duel. Ik juich het persoonlijk alleen maar toe als we straks een Noor en een Nederlander om de wereldtitel zien schaken. Dat is weer eens iets anders dan een Rus tegen een Oekraïner.”

Mark van den Heuvel kijkt deze maand voor HP/De Tijd op belangrijke en minder belangrijke evenementen.