Spring naar de content

Vrijwel alle EU-referenda ooit juichten Europese eenheid toe

Stappen de Britten vandaag uit de EU, is de grote vraag die de hele week rondzingt op de burelen van de Europese Unie in Brussel. In 1975 hielden ze aan de andere kant van het kanaal al eens zo’n stemming, maar die liep goed af. Net als bij veel andere EU-gerelateerde referenda door de jaren heen.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Jessy de Cooker

Voor de oudere Britten is de gang naar het stemhokje om te stemmen over de status van Groot-Brittannië in de Europese Unie eentje die ze eerder maakten. Ze keurden in 1975 de toetreding tot de Unie goed in een eerder referendum. 67,2 procent van de Britten keurde het beleid van de overheid goed. De volksraadpleging was een cadeautje van Labour, dat een jaar eerder de verkiezingen won met de belofte een referendum over de – toen nog – EEG-status.

Flinterdun
Vierenveertig jaar later is het op voorhand een stuk minder duidelijk welke kant de stemming op gaat vallen. Het Bremain-kamp heeft volgens de laatste peilingen een flinterdunne voorsprong van 48 procent om 46 procent. Het gaat afhangen van de laatste zwevende kiezers.

De hele Brexitcampagne en de twijfel bij de kiezer is in de lijn met de laatste drie EU-gerelateerde referenda. De Grieken, de Denen en wij Nederlanders stemden allen tegen tijdens referenda over de Griekse schuldenlast, Deense uitzonderingen en de Nederlandse pijn over het Oekraïneverdrag.

54 referenda
Sinds het eerste EU-gerelateerde referendum in 1972, waar de Fransen stemden over een uitbreiding van de EEG, zijn er 54 volksraadplegingen geweest, staat in door het Europees Parlement vrijgegeven documenten. Vierenveertig jaar later hebben 23 van de 28 lidstaten (en niet-leden als Zwitserland, Noorwegen en Liechtenstein) referenda over EU-zaken gehouden. Zwitserland, het referendumland bij uitstek, zelfs acht.

Vooralsnog zijn de ja-stemmers in de meerderheid op basis van het verleden. Van de 54 referenda zijn er slechts 15 weggestemd. De Zwitsers zijn kampioen tegen-stemmers. Het neutrale land binnen Europa zei drie keer ‘nee’ in 1992, 1997 en 2001. Toch zijn de laatste drie referenda weggestemd en heeft een groot deel van Europa zich de laatste jaren tegen de EU en Europese samenwerking gekeerd.

Een Brexit of een Bremain zal mogelijk de toekomst van de Europese Unie bepalen. Bij ‘nee’ vanuit het Verenigd Koninkrijk tegen Europa gaan de eurosceptici er nog voller in, en bij een ‘ja’ zal er weer lucht zijn voor samenwerking op ons continent.