Spring naar de content

Wat als je een designer loslaat op de vluchtelingenkwestie

Van een bezoekje aan het woonatelier tot gluren bij de buren – iedere week gaat HP/De Tijd op zoek naar opmerkelijk ontwerp en waardevol woonadvies. Deze week: hoe design kan worden ingezet om vluchtelingen te helpen. Van duurzame vluchtelingenwoningen tot een foodtruck slash netwerkbus.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Marleen Hogendoorn

Design is leuk voor in de woonkamer, boven uw bed of aan de muur. Maar het kan ook worden ingezet voor de grootste uitdaging van deze tijd: de toenemende vluchtelingenstroom. Voor het congres What Design Can Do werd de Refugee Challenge uitgeschreven, een ontwerpwedstrijd waarvoor designers over de hele wereld werden gevraagd ideeën in te sturen voor de verbetering van de opvang en integratie van vluchtelingen. Dat resulteerde in 631 plannen uit 70 landen. Van die inzendingen werd een shortlist gemaakt en hiervan werden weer vijf winnaars uitgekozen. De ontwerpers richten zich vooral op diensten, uitwisseling en integratie-oplossingen. De prijswinnaars zijn jong en hebben op een nieuwe manier gekeken naar oplossingen die het contact tussen nieuwkomers en EU-bewoners bevorderen en de beeldvorming veranderen. We zullen ze kort bespreken.

Duurzame vluchtelingenwoningen
Laten we beginnen met Agrishelter van Narges Mofarahian uit Iran. Agrishelters zijn onderkomens voor vluchtelingen gemaakt van biologisch afbreekbare en lokale materialen. De huizen van 35m2 zijn duurzaam, goed geïsoleerd en makkelijk zelf in elkaar te zetten en ook weer uit elkaar te halen. Mofarahian koos voor muren van balen hooi met een frame van hout en een dak van canvasdoek. Een handige oplossing voor het gebrek aan vluchtelingwoningen.

agrishelter-render2
Agrishelter kan worden gerealiseerd op een stuk braakliggend terrein

Welkom
The Welcome Card is een Zweeds concept voor een kaart waarmee een asielzoeker de status van zijn aanvraagprocedure kan checken. Ook kan hij hiermee informatie opzoeken over het land waar hij is en de taal die er gesproken wordt, en diensten nagaan zoals openbaar vervoer en evenementen. Daarnaast kunnen bedrijven of particulieren aanbiedingen uploaden. De kaart moet de eigenaar een gevoel van eigenwaarde geven terwijl  hij zijn leven in de nieuwe omgeving kan gaan plannen.

WelcomeCard-IT-together
Een voorbeeld van de Welcome Card

Eten en ontmoeten
Eten verbindt, dat is in elke cultuur zo. Met deze gedachte is Eat & Meet ontwikkeld. Hiervoor worden oude stadsbussen omgebouwd tot van die populaire food trucks waar vluchtelingen hun zelfgemaakte, traditionele eten kunnen verkopen. Volgens de Braziliaanse ontwerpers is dit de manier om mensen te leren kennen, vaker te ontmoeten, een netwerk op te bouwen en goed te integreren. Design kan dus ook smaakvol zijn.

PAGE3JPEG
Het plan voor Eat & Meet

Afrekenen met stereotypen
Het beeld van vluchtelingen positiever weergeven, dat is het doel van Reframe Refugees. Nederlanders Marie-Louise Diekema en Tim Olland bedachten dit concept nadat ze in de media vrijwel alleen vluchtelingen in uitzichtloze situaties zagen. Hun fotoagentschap laat vluchtelingen zelf beelden schieten, gewoon met hun mobiele telefoons, en uploaden op een platform waartoe de media toegang hebben. Dan zal volgens de designers duidelijk worden dat vluchtelingen ook mensen zijn, met ambities, dromen en passies. Eigenlijk net zoals u en ik dus. Reframe Refugees laat vluchtelingen afrekenen met stereotypen. Want wie kunnen hun imago nou beter bijstellen dan zij zelf?

reframe_platform_1920x1080
Het platform Reframe Refugees biedt andere foto’s aan dan we gewend zijn in de media

Creatieve vluchtelingen 
Tot slot Makers Unite, een concept van Nederlandse en Griekse ontwerpers. Ze ontdekten dat vluchtelingen ook kunstenaars, artiesten, designers en creatieve mensen zijn. Het platform verbindt hen aan makers in het land waar ze zijn terecht gekomen. Ze bundelen hun creativiteit en maken van oude reddingsvesten en rubberboten die in Griekenland achterbleven nieuwe producten zoals kunst en accessoires. Op deze manier kunnen vluchtelingen de lokale inwoners leren kennen, netwerken opbouwen en een nieuw leven beginnen.

100-OrangeRibbon-16
Ontwerpers gezamenlijk aan het werk voor Makers Unite

Alle designers hebben ieder 10.000,00 euro gekregen om de concepten verder te ontwikkelen en worden daarbij begeleid. Eind 2016 worden de uitgewerkte projecten gepresenteerd. Zo ziet u maar weer: design is niet alleen van buiten mooi.